• Ĉefpaĝo
  • Pri
  • Sugestu retejon
Skip to content

Kulturaj Novaĵoj

Kulturaj novaĵoj el diversaj retejoj de esperantujo

  • Ĉefpaĝo
  • Pri
  • Sugestu retejon

Kategorio: 2020

Kio estas Kulturo? – Kontakto 300 (2020.6)

by Rogener Pavinski on 6 Januaro 20216 Januaro 2021 in 2020, 2020:6, 300

La numero, kiun vi nun legas, aspektas simile kiel ĉiuj aliaj antaŭ ĝi. Sed se vi atente rigardas, vi rimarkas ke sur la kovrilo troviĝas la eldonnumero 300. Kial tio aparte gravas? Ĉar en 57-jara ekzisto aperigi 300 numerojn de Esperanta revuo estas tre bela atingo, ĉu ne? Kaj certe la vojo ĝis ĉi tiu atingo ne estis glata.

 Alveninte al tiu ronda kaj bela kaj esprimpova cifero “300”, mi petas permeson starigi paralelan komparon kun la historio de la 300 spartanaj soldatoj, kiuj brave batalis kontraŭ la invado fare dela persa imperio en la jaro 480 A.K. Imaguĉiujnnumerojnde nia revuo kvazaŭ simbolajnsoldatojnde batalantaro, kiuj defendas– ne sian patrujon, kiel la spartanoj – sed la Esperantan idealon, kiu ekde sia naskiĝo kaj ĝis nunestas mortminacata.

La tiama persa imperio nun povas esti iu alia pli moderna imperio, aŭ la mondo ĝenerale, kiu vidas en Esperanto ne nur neutilan utopion, sed ―kiel jam okazis ―forviŝindan danĝeran ideon. La batalo estas daŭretre malegaleca homnombre, sed simile al la spartanoj, esperantistoj multe pli vigle entuziasmas pri sia motiviĝo ol la persaj soldatoj, devigitaj batali jungitaj al la imperiestro Kserkso.  

La historio rakontas ke la perfidema greko Efialto, dum la nokto gvidis la malamikan armeon por surprizataki la spartanojn de malantaŭe. Ne tiom surprize, ni povas konstati ke la plej grandaj defioj por Esperanto venas sine de la movado mem. Ĉu ni havos la saman destinon? Laspartanoj estis finfine venkitaj, sed post2 500 jaroj la heroeca rakonto pri ili daŭre eĥas. Esperanto ankoraŭ ne tute venkis aŭ estis finvenkita, tamen ĝidaŭre rezistas. La 300-a Kontaktoestas pruvo.

Mi ĉesu pri batalo, ĉar samkielDennis Rock Tamba skribisen sia kanto, mi malbenas militon. Ideoj ne postulas armilojn, se ili povas amase konvinki.Tial mi deziras ke niaj armiloj restupor ĉiam ―se ne jam krajonoj kaj paperoj ―klavaro kaj ekrano, sed por ĉiam vortoj: ideoj por kiuj la 300 Kontaktoj estis, kaj longeestu, portantoj!

Tiu ĉi 300-a numero estas atingo ne nur de Kontakto, sed de la tuta movado, kiu donas sencon al ĝia ekzisto. Kaj speciale por tiu okazo ―celebre al tiu atingo ―interne vi trovos donaceton: ĉiujn kovrilojn (aŭ soldatojn)de ĝisnunajKontakto–numerojaperigitajen bela afiŝoformo. Samtempe, (ĉu harzarde?)mi celebras personan atingon: ĉi-numere mi kompletigas la rekordajn10 jarojn en la redaktado de Kontakto. Pri tio mi parolu pli detale en la sekva numero. Dume, meze de tiom da celebrado, vi festuankaŭ la novan jaron. Post tiom malfacila jaro, ke la nuna 2021estu pli milda por la mondo.

La elŝutado de tiu ĉi numero eblas nur por abonantoj. Se vi ankoraŭ ne estas abonanto, vi povas tuj aboni ĝin per reta abonilo. Por elŝuti retan Kontakto vizutu: uea.org/revuoj/

Rogener PAVINSKI
Ĉefredaktoro

Kio estas Kulturo? – Kontakto 300 (2020.6)

by Rogener Pavinski on 6 Januaro 20216 Januaro 2021 in 2020, 2020:6, 300

La numero, kiun vi nun legas, aspektas simile kiel ĉiuj aliaj antaŭ ĝi. Sed se vi atente rigardas, vi rimarkas ke sur la kovrilo troviĝas la eldonnumero 300. Kial tio aparte gravas? Ĉar en 57-jara ekzisto aperigi 300 numerojn de Esperanta revuo estas tre bela atingo, ĉu ne? Kaj certe la vojo ĝis ĉi tiu atingo ne estis glata.

 Alveninte al tiu ronda kaj bela kaj esprimpova cifero “300”, mi petas permeson starigi paralelan komparon kun la historio de la 300 spartanaj soldatoj, kiuj brave batalis kontraŭ la invado fare dela persa imperio en la jaro 480 A.K. Imaguĉiujnnumerojnde nia revuo kvazaŭ simbolajnsoldatojnde batalantaro, kiuj defendas– ne sian patrujon, kiel la spartanoj – sed la Esperantan idealon, kiu ekde sia naskiĝo kaj ĝis nunestas mortminacata.

La tiama persa imperio nun povas esti iu alia pli moderna imperio, aŭ la mondo ĝenerale, kiu vidas en Esperanto ne nur neutilan utopion, sed ―kiel jam okazis ―forviŝindan danĝeran ideon. La batalo estas daŭretre malegaleca homnombre, sed simile al la spartanoj, esperantistoj multe pli vigle entuziasmas pri sia motiviĝo ol la persaj soldatoj, devigitaj batali jungitaj al la imperiestro Kserkso.  

La historio rakontas ke la perfidema greko Efialto, dum la nokto gvidis la malamikan armeon por surprizataki la spartanojn de malantaŭe. Ne tiom surprize, ni povas konstati ke la plej grandaj defioj por Esperanto venas sine de la movado mem. Ĉu ni havos la saman destinon? Laspartanoj estis finfine venkitaj, sed post2 500 jaroj la heroeca rakonto pri ili daŭre eĥas. Esperanto ankoraŭ ne tute venkis aŭ estis finvenkita, tamen ĝidaŭre rezistas. La 300-a Kontaktoestas pruvo.

Mi ĉesu pri batalo, ĉar samkielDennis Rock Tamba skribisen sia kanto, mi malbenas militon. Ideoj ne postulas armilojn, se ili povas amase konvinki.Tial mi deziras ke niaj armiloj restupor ĉiam ―se ne jam krajonoj kaj paperoj ―klavaro kaj ekrano, sed por ĉiam vortoj: ideoj por kiuj la 300 Kontaktoj estis, kaj longeestu, portantoj!

Tiu ĉi 300-a numero estas atingo ne nur de Kontakto, sed de la tuta movado, kiu donas sencon al ĝia ekzisto. Kaj speciale por tiu okazo ―celebre al tiu atingo ―interne vi trovos donaceton: ĉiujn kovrilojn (aŭ soldatojn)de ĝisnunajKontakto–numerojaperigitajen bela afiŝoformo. Samtempe, (ĉu harzarde?)mi celebras personan atingon: ĉi-numere mi kompletigas la rekordajn10 jarojn en la redaktado de Kontakto. Pri tio mi parolu pli detale en la sekva numero. Dume, meze de tiom da celebrado, vi festuankaŭ la novan jaron. Post tiom malfacila jaro, ke la nuna 2021estu pli milda por la mondo.

La elŝutado de tiu ĉi numero eblas nur por abonantoj. Se vi ankoraŭ ne estas abonanto, vi povas tuj aboni ĝin per reta abonilo. Por elŝuti retan Kontakto vizutu: uea.org/revuoj/

Rogener PAVINSKI
Ĉefredaktoro

Heroo sen Mono – Kontakto 298 aperis!

by Rogener Pavinski on 25 Aŭgusto 202025 Aŭgusto 2020 in 2020

Eble por kelkaj estas ĝene ke mi, jam tra tri-sinsekvaj eldonoj, retuŝadas la saman temon en ĉi tiuj malmultaj linioj destinataj
al mi, sed prisilenti ne malaperigas  problemojn. Simple estas ne komforte al mi veni ĉi tien kaj skribi pri io alia ol la pandemia tragedio, kiu daŭre falĉas vivojn.

En la lasta numero mi menciis la 50 milojn da perditaj vivoj en Brazilo, cifero, kiu pli ol duobliĝis en la intervalo de unu eldono. Ne estos surprizo se, kiam tiu ĉi eldono atingos vian hejmon, jam 1 milionon da mortviktimojn faris jam tutmonde la nevidebla malamiko.

Ĉu en la nehaltigebla mondo ni kolektive funebros aŭ lernos iun lecionon pri la ĝisnuna
plej granda tragedio de la 21-a jarcento? Ĉu estos tempo por tio? mi demandas ĉar la
prognozo estas, ke post la koronviruso, longe ŝvebos plia peza nubo super niaj kapoj.
Ĝi estas ekonomia krizo. estas konate ke pro la pandemio multaj perdis sian laboron
kaj devas nun vivteni sin per multe pli malgranda enspezo. Tial estas oportune ke nia
ĉefartikolo prezentas valorajn indikojn pri mon-ŝparado.

Ĉu borsa investado estas eble elirejo por la krizo? Ne sen grandaj emocioj ― se
dependi de la ŝerca skeĉo Servi vin ― kiu komplementas la temon de la ĉefartikolo en
brila maniero kaj amuza tono.

Pro la pandemio la ĉi-jaraj ĉefaj esperanto-Ko ngresoj, nome UK kaj IJK, okazis virtuale
por la unua fojo en la historio. Ne senpene. La unua el ili estis la IJK kaj la ĉeforganizanto
rogier huurman donis al ni intervjuon, en kiu li parolas pri la trafoj kaj misoj.
Fine, mi ŝatus esprimi mian konsternon kaj solidarecon al la libana popolo, kiu
suferegas pro la nekredebla eksplodo de stokita nitrata amonio en sia haveno kaj kiu
nun havas milojn da vunditoj kaj centmilojn da senhejmuloj en la ĉefurbo.

La elŝutado de tiu ĉi numero eblas nur por abonantoj. Se vi ankoraŭ ne estas abonanto, vi povas tuj aboni ĝin per reta abonilo. Por elŝuti retan Kontakto vizutu: uea.org/revuoj/

Rogener PAVINSKI
Ĉefredaktoro

Heroo sen Mono – Kontakto 298 aperis!

by Rogener Pavinski on 25 Aŭgusto 202025 Aŭgusto 2020 in 2020

Eble por kelkaj estas ĝene ke mi, jam tra tri-sinsekvaj eldonoj, retuŝadas la saman temon en ĉi tiuj malmultaj linioj destinataj
al mi, sed prisilenti ne malaperigas  problemojn. Simple estas ne komforte al mi veni ĉi tien kaj skribi pri io alia ol la pandemia tragedio, kiu daŭre falĉas vivojn.

En la lasta numero mi menciis la 50 milojn da perditaj vivoj en Brazilo, cifero, kiu pli ol duobliĝis en la intervalo de unu eldono. Ne estos surprizo se, kiam tiu ĉi eldono atingos vian hejmon, jam 1 milionon da mortviktimojn faris jam tutmonde la nevidebla malamiko.

Ĉu en la nehaltigebla mondo ni kolektive funebros aŭ lernos iun lecionon pri la ĝisnuna
plej granda tragedio de la 21-a jarcento? Ĉu estos tempo por tio? mi demandas ĉar la
prognozo estas, ke post la koronviruso, longe ŝvebos plia peza nubo super niaj kapoj.
Ĝi estas ekonomia krizo. estas konate ke pro la pandemio multaj perdis sian laboron
kaj devas nun vivteni sin per multe pli malgranda enspezo. Tial estas oportune ke nia
ĉefartikolo prezentas valorajn indikojn pri mon-ŝparado.

Ĉu borsa investado estas eble elirejo por la krizo? Ne sen grandaj emocioj ― se
dependi de la ŝerca skeĉo Servi vin ― kiu komplementas la temon de la ĉefartikolo en
brila maniero kaj amuza tono.

Pro la pandemio la ĉi-jaraj ĉefaj esperanto-Ko ngresoj, nome UK kaj IJK, okazis virtuale
por la unua fojo en la historio. Ne senpene. La unua el ili estis la IJK kaj la ĉeforganizanto
rogier huurman donis al ni intervjuon, en kiu li parolas pri la trafoj kaj misoj.
Fine, mi ŝatus esprimi mian konsternon kaj solidarecon al la libana popolo, kiu
suferegas pro la nekredebla eksplodo de stokita nitrata amonio en sia haveno kaj kiu
nun havas milojn da vunditoj kaj centmilojn da senhejmuloj en la ĉefurbo.

La elŝutado de tiu ĉi numero eblas nur por abonantoj. Se vi ankoraŭ ne estas abonanto, vi povas tuj aboni ĝin per reta abonilo. Por elŝuti retan Kontakto vizutu: uea.org/revuoj/

Rogener PAVINSKI
Ĉefredaktoro

Sub la flago de Bolsonarismo – Kontakto 2020.3

by Rogener Pavinski on 23 Junio 202023 Junio 2020 in 2020, 2020.3, redakcie

La faŝisma viruso.

Tri monatojn post la antaŭa numero ― en kiu mi priskribas malsanan periodon pro tre verŝajna kontaĝo de la koronviruso ― kaj nun plene resaniĝinta (sen morbrestaĵoj, espereble), ni pasis de la tiamaj 300 mil infektitoj al pli ol 450 mil mortintoj tutmonde.
Bedaŭrindaj konsekvencoj de la pandemio, kiu en kelkaj lokoj kiel en Brazilo, plu disvastiĝas helpe de la senrespondeca flanke de la aŭtoritatoj.

Sub la deliroj de la prezidanto Bolsonaro, Brazilo jam iĝis la dua plej trafita lando de la mondo kun 50 mil mortintoj pro KOVIM-19. Krom la pandemio, la brazilanoj devas ankaŭ kontraŭbatali alian pation: Bolsonarismon.

Laŭ la sociologo Jessé Souza, la konstruado de nacia identeco ne multe diferencas de fabeloj por plenkreskuloj. Ni homoj bezonas aparteni al grupoj kiel la familio, en kiu ni sentas nin protektataj. Nacia identeco tiam rolas kiel unuecigilo sed ankaŭ povas havi kromajn efikojn. Laŭ Umberto Eco, la kulto al la tradicio; timo pri renovigo; masklismo; rasismo; konstanta militemo estas karakterizoj de la “eterna faŝismo”.

Longe antaŭ la nova kronviruso, la viruso de novfaŝismo ekdisvastiĝis tutmonde. Ĝi
atingis lokojn antaŭe konsideratajn asepsaj por ĝia reproduktiĝo. En Brazilo ― lando kutime
prezentata kiel malferma al ĉies popoloj kaj kulturoj ― montriĝis fekunda grundo por ruze
torditaj ideoj, kiuj utiligas i.a. naciismon kiel metodon. Tia viruso ekloĝadis tie delonge, sed
kaŝe atendis lertan manipuladon por kaperi la gastiganton.

Se por brazilanoj kompreni la nunan politikan situacion estas ege komplika tasko, por
eksterlandanoj la defio estas ankoraŭ pli granda. Feliĉe mia amiko Raoni Sousa akceptis
la defion prezenti eron de la situacio ĉi tie por la esperantista tutmonda komunumo. La
aludoj al naziismo kaj militemo sur la kovriloj tute ne estas troigo, ili simple respegulas la
faktojn. Eĉ la nuna konstanta prifajfado de la koronvirusa pandemio ― kiu en Brazilo trafas
la plej malfavoratan socian tavolon ― oni povas rilatigi al iaspeca eŭgeniko.
Aliaj artikoloj de tiu ĉi numero, kvazaŭ interkonsentite, komplementas la enhavon de
la ĉefartikolo. La Blaga Blogo de Viktoro Solé pritraktas la kredantojn de teorioj ― ne nur
konspiraj, sed ankaŭ paranojaj ― kiel la plateco de la tero aŭ la neefikeco de vakcinoj.
Inter la partianoj de Bolsonarismo estas multnombraj la adeptoj de “konspiranojuloj”.
Filino de Ciroj de Saĝad Nezhad prezentas la centjaran bataladon por egaleco kaj libereco
por virinoj en Irano.

Kio okazas al la mondo? La rajto dubi pri “definitivaj veroj” estas aŭtentika, sed ŝajne
nun okazas “revolucio de la malklereco”, en kiu oni pridubas ĉiujn aŭtoritatojn, negrave
ĉu leĝaj aŭ sciencaj, kvazaŭ ili ĉiuj estus friponoj. Kiel homo kaj esperantisto, mi defendas
pacon. Dialogo gravas, kaj nia civilizacio jam multon konkeris per homaj rajtoj, scienca
kono, demokratio, justico, egaleco kaj libero. Certe, ankoraŭ malperfektaj, sed ni jam scias
kie ni estus sen ili.

La elŝutado de tiu ĉi numero eblas nur por abonantoj. Se vi ankoraŭ ne estas abonanto, vi povas tuj aboni ĝin per reta abonilo. Por elŝuti retan Kontakto vizutu: uea.org/revuoj/

Agrablan legadon!
Rogener Pavinski
La redaktoro

Sub la flago de Bolsonarismo – Kontakto 2020.3

by Rogener Pavinski on 23 Junio 202023 Junio 2020 in 2020, 2020.3, redakcie

La faŝisma viruso.

Tri monatojn post la antaŭa numero ― en kiu mi priskribas malsanan periodon pro tre verŝajna kontaĝo de la koronviruso ― kaj nun plene resaniĝinta (sen morbrestaĵoj, espereble), ni pasis de la tiamaj 300 mil infektitoj al pli ol 450 mil mortintoj tutmonde.
Bedaŭrindaj konsekvencoj de la pandemio, kiu en kelkaj lokoj kiel en Brazilo, plu disvastiĝas helpe de la senrespondeca flanke de la aŭtoritatoj.

Sub la deliroj de la prezidanto Bolsonaro, Brazilo jam iĝis la dua plej trafita lando de la mondo kun 50 mil mortintoj pro KOVIM-19. Krom la pandemio, la brazilanoj devas ankaŭ kontraŭbatali alian pation: Bolsonarismon.

Laŭ la sociologo Jessé Souza, la konstruado de nacia identeco ne multe diferencas de fabeloj por plenkreskuloj. Ni homoj bezonas aparteni al grupoj kiel la familio, en kiu ni sentas nin protektataj. Nacia identeco tiam rolas kiel unuecigilo sed ankaŭ povas havi kromajn efikojn. Laŭ Umberto Eco, la kulto al la tradicio; timo pri renovigo; masklismo; rasismo; konstanta militemo estas karakterizoj de la “eterna faŝismo”.

Longe antaŭ la nova kronviruso, la viruso de novfaŝismo ekdisvastiĝis tutmonde. Ĝi
atingis lokojn antaŭe konsideratajn asepsaj por ĝia reproduktiĝo. En Brazilo ― lando kutime
prezentata kiel malferma al ĉies popoloj kaj kulturoj ― montriĝis fekunda grundo por ruze
torditaj ideoj, kiuj utiligas i.a. naciismon kiel metodon. Tia viruso ekloĝadis tie delonge, sed
kaŝe atendis lertan manipuladon por kaperi la gastiganton.

Se por brazilanoj kompreni la nunan politikan situacion estas ege komplika tasko, por
eksterlandanoj la defio estas ankoraŭ pli granda. Feliĉe mia amiko Raoni Sousa akceptis
la defion prezenti eron de la situacio ĉi tie por la esperantista tutmonda komunumo. La
aludoj al naziismo kaj militemo sur la kovriloj tute ne estas troigo, ili simple respegulas la
faktojn. Eĉ la nuna konstanta prifajfado de la koronvirusa pandemio ― kiu en Brazilo trafas
la plej malfavoratan socian tavolon ― oni povas rilatigi al iaspeca eŭgeniko.
Aliaj artikoloj de tiu ĉi numero, kvazaŭ interkonsentite, komplementas la enhavon de
la ĉefartikolo. La Blaga Blogo de Viktoro Solé pritraktas la kredantojn de teorioj ― ne nur
konspiraj, sed ankaŭ paranojaj ― kiel la plateco de la tero aŭ la neefikeco de vakcinoj.
Inter la partianoj de Bolsonarismo estas multnombraj la adeptoj de “konspiranojuloj”.
Filino de Ciroj de Saĝad Nezhad prezentas la centjaran bataladon por egaleco kaj libereco
por virinoj en Irano.

Kio okazas al la mondo? La rajto dubi pri “definitivaj veroj” estas aŭtentika, sed ŝajne
nun okazas “revolucio de la malklereco”, en kiu oni pridubas ĉiujn aŭtoritatojn, negrave
ĉu leĝaj aŭ sciencaj, kvazaŭ ili ĉiuj estus friponoj. Kiel homo kaj esperantisto, mi defendas
pacon. Dialogo gravas, kaj nia civilizacio jam multon konkeris per homaj rajtoj, scienca
kono, demokratio, justico, egaleco kaj libero. Certe, ankoraŭ malperfektaj, sed ni jam scias
kie ni estus sen ili.

La elŝutado de tiu ĉi numero eblas nur por abonantoj. Se vi ankoraŭ ne estas abonanto, vi povas tuj aboni ĝin per reta abonilo. Por elŝuti retan Kontakto vizutu: uea.org/revuoj/

Agrablan legadon!
Rogener Pavinski
La redaktoro

Pandemio KOVIM-19 – Kontakto 2020.2 en la reto

by Rogener Pavinski on 7 Aprilo 20207 Aprilo 2020 in 2020, 2020.2

Saluton, karaj legantoj!

Ĉio okazis tiom rapide ke la mondo ŝajne kapturniĝis. Ĉio kio estis grava antaŭ du monatoj fariĝis superflua nun. Ĉio estis anstataŭigita per unusola, nova prodanĝera zorgo: La koronviruso. Komence neniu sciis ekzakte kiel agi, kion fari… La pandemio klare reliefigas la laboron de medicinistoj kaj sanlaboristoj, sur kies ŝultroj kuŝas la respondeco flegi infektitojn tra la mondo ― por kiuj ankoraŭ ne ekzistas kuracilo ― kaj klerigi la informavidan popolon pri la taŭgaj zorgoj rilate al la viruso.

Samtempe batalas ĉiu individuo kaj la tuta mondo, sed multaj ne havas plu armilojn por sin defendi. La Esperanto komunumo grandparte konsistas el pli aĝaj
homoj. Por tiuj la efikoj de la infektiĝoj estas pli drastaj. Kun bedaŭro, la viruso jam falĉis la vivon de esperantistoj. inter kiuj la geedza parto Julia Sigmond kaj Sen Rodin (Filippo Franceschi).Tutmondaj eventoj estas nuligitaj aŭ prokrastitaj.

Ĉi-momente ankoraŭ restas duboj pri la okazigo de la ĉi-jaraj IJK kaj UK (Ne plu pri la prokrastita UK). Malgraŭ la malbonaj novaĵoj, ni ne lasu nin deprimiĝi. Ni decidis do inviti kuraciston paroli pri la nuna situacio. La germana neŭrologo, psikoterapiisto kaj psikiatro Christoph Klawe estas ekde 2017 la prezidanto de UMEA ― Universala Medicina Esperanto-Asocio ― faka Esperanto-asocio pri medicino, fondita en 1908.

Klawe afable akceptis nian peton kaj, meze de la krizo, li trovis tempon por respondi niajn demandojn kaj doni ankaŭ rekomendojn al niaj legantoj pri la sanstato. Vere ne nur pri sia fizika sano oni devas zorgi. La mensa stato de tiuj, kiuj restas hejme aŭ kiu havas konatojn malsanajn estas grava elemento en nuna situacio.

La elŝutado de tiu ĉi numero eblas nur por abonantoj. Se vi ankoraŭ ne estas abonanto, vi povas tuj aboni ĝin per reta abonilo. Por elŝuti retan Kontakto vizutu: uea.org/revuoj/

Agrablan legadon!

Rogener Pavinski
La redaktoro 

Pandemio KOVIM-19 – Kontakto 2020.2 en la reto

by Rogener Pavinski on 7 Aprilo 20207 Aprilo 2020 in 2020, 2020.2

Saluton, karaj legantoj!

Ĉio okazis tiom rapide ke la mondo ŝajne kapturniĝis. Ĉio kio estis grava antaŭ du monatoj fariĝis superflua nun. Ĉio estis anstataŭigita per unusola, nova prodanĝera zorgo: La koronviruso. Komence neniu sciis ekzakte kiel agi, kion fari… La pandemio klare reliefigas la laboron de medicinistoj kaj sanlaboristoj, sur kies ŝultroj kuŝas la respondeco flegi infektitojn tra la mondo ― por kiuj ankoraŭ ne ekzistas kuracilo ― kaj klerigi la informavidan popolon pri la taŭgaj zorgoj rilate al la viruso.

Samtempe batalas ĉiu individuo kaj la tuta mondo, sed multaj ne havas plu armilojn por sin defendi. La Esperanto komunumo grandparte konsistas el pli aĝaj
homoj. Por tiuj la efikoj de la infektiĝoj estas pli drastaj. Kun bedaŭro, la viruso jam falĉis la vivon de esperantistoj. inter kiuj la geedza parto Julia Sigmond kaj Sen Rodin (Filippo Franceschi).Tutmondaj eventoj estas nuligitaj aŭ prokrastitaj.

Ĉi-momente ankoraŭ restas duboj pri la okazigo de la ĉi-jaraj IJK kaj UK (Ne plu pri la prokrastita UK). Malgraŭ la malbonaj novaĵoj, ni ne lasu nin deprimiĝi. Ni decidis do inviti kuraciston paroli pri la nuna situacio. La germana neŭrologo, psikoterapiisto kaj psikiatro Christoph Klawe estas ekde 2017 la prezidanto de UMEA ― Universala Medicina Esperanto-Asocio ― faka Esperanto-asocio pri medicino, fondita en 1908.

Klawe afable akceptis nian peton kaj, meze de la krizo, li trovis tempon por respondi niajn demandojn kaj doni ankaŭ rekomendojn al niaj legantoj pri la sanstato. Vere ne nur pri sia fizika sano oni devas zorgi. La mensa stato de tiuj, kiuj restas hejme aŭ kiu havas konatojn malsanajn estas grava elemento en nuna situacio.

La elŝutado de tiu ĉi numero eblas nur por abonantoj. Se vi ankoraŭ ne estas abonanto, vi povas tuj aboni ĝin per reta abonilo. Por elŝuti retan Kontakto vizutu: uea.org/revuoj/

Agrablan legadon!

Rogener Pavinski
La redaktoro 

Tutmonda Kaptuka Arto – Kontakto 2020.1 aperis en la reto

by Rogener Pavinski on 6 Marto 20209 Marto 2020 in 2020, 2020.1

Kiel redaktoro de Kontakto, mi ĉiam ĝuis liberecon en plenumado de la laboro. Tio estas natura rezulto de multjara sindediĉo al la tasko. Ĉi-foje tamen, mi eble puŝis la liberclimojn pli longe ol kutime. La kialo estas simpla: Mi invitis personon, kiu ofte kritikas UEA-n ― la asocion, kiu eldonas ĉi tiun revuon. Iuj diras ke li ne laboras por la sama celo de la ordinaraj esperantistoj; kontraste, ankaŭ lia raŭmisma modelo ricevas kritikojn. Sendube Giorgio Silfer estas polemika persono. En la jaro 2001 okazis la promulgo de Konstitucia Ĉarto, kiu fondis la Esperantan
Civiton.

Multo estis diskutita kaj publikigita pri la Civito komence de la 2000-aj jaroj, kiam la afero estis freŝa. Tamen nun, preskaŭ 20 jarojn poste, nova generacio de junaj esperantistoj malmulte scias pri tiu kurioza organizaĵo, kiu laŭ la vortoj de Silfer estas “pli kaj pli influa kaj bonfarta”. Ĉu ne estus bona oportuno por koni iomete pli pri Silfer kaj la Civito? Certe multaj homoj protestos, tio estas atendita reago. Sed por mi estas interese, kiel ĵurnalisto, koni la motivojn kaj ambiciojn de tiu persono. Ĉu mi, enŝovante la nazon en fremdan vazon, tamen riskas baldaŭ fariĝi la kvina redaktoro, kiu ricevos la distingon “persona non grata” de la Civito? Silfer en amika, sed sufiĉe diskreta tono trakis min per “kolego” dum la interŝanĝo de priintervjuaj retmesaĝoj ― li ja redaktoris ĉi tiun revuon en la 1970-aj jaroj.


Eble eĉ pli polemikan, sed ankaŭ pli gravan temon pritraktas nia ĉefartikolo. La ideo pri ĝi naskiĝis antaŭ pli ol jaro, kiam ni ekkorespondis kun la aŭtoro, Herman Dekeŭnink. Tiam li tradukis ĉi-rilatajn tekstojn por la retejo Tutmondaj Voĉoj. Mi proponis ke li verku pri ĝi por Kontakto. Daŭris iom da tempo, sed nun li povas prezenti ege interesan, bone argumentitan artikolon, rezulton de tre bona esplorado pri fontoj. Kion diras niaj vestaĵoj pri ni? Ĉu virino ne estas pli ol sia kaptuko? Ĉu vualitaj virinoj kaŝas sekreton? Jen la demandoj, kiujn la artikolo esploras. Krome, laŭ mi ĝi konvinke pruvas ke ni devas celebri la kulturan diversecon pere de kaptukoj. Mi konfesas ke ĝi ŝanĝis mian propran antaŭan povran percepton pri la temo. La artikolo fariĝis tiom bunta ke ni devis apartigi ĝin je du partojn. Ĉi-numere vi legos la unuan parton.

Laste mi ŝatus mencii ke la artikolo Mi, vi kaj la kato, de Emerson Santos, sub la rubriko Facila ege kortuŝis min. Mi devis eĉ demandi la aŭtoron ĉu temas pri fikcio aŭ realo, ĉar la historio tre similas al mia reala historio. La rakonto ege belas en sia simpleco. Ne surprize mi estis tuŝita ― la situacion resumas frazo de Pablo Neruda, ĉilia poeto, kiu min trafis hodiaŭ: Tiom kurtas la amo kaj tiom longas la forgesiĝo.

La elŝutado de tiu ĉi numero eblas nur por abonantoj. Se vi ankoraŭ ne estas abonanto, vi povas tuj aboni ĝin per reta abonilo. Por elŝuti retan Kontakto vizutu: uea.org/revuoj/
Agrablan legadon!

Rogener Pavinski
La redaktoro 

Tutmonda Kaptuka Arto – Kontakto 2020.1 aperis en la reto

by Rogener Pavinski on 6 Marto 20209 Marto 2020 in 2020, 2020.1

Kiel redaktoro de Kontakto, mi ĉiam ĝuis liberecon en plenumado de la laboro. Tio estas natura rezulto de multjara sindediĉo al la tasko. Ĉi-foje tamen, mi eble puŝis la liberclimojn pli longe ol kutime. La kialo estas simpla: Mi invitis personon, kiu ofte kritikas UEA-n ― la asocion, kiu eldonas ĉi tiun revuon. Iuj diras ke li ne laboras por la sama celo de la ordinaraj esperantistoj; kontraste, ankaŭ lia raŭmisma modelo ricevas kritikojn. Sendube Giorgio Silfer estas polemika persono. En la jaro 2001 okazis la promulgo de Konstitucia Ĉarto, kiu fondis la Esperantan
Civiton.

Multo estis diskutita kaj publikigita pri la Civito komence de la 2000-aj jaroj, kiam la afero estis freŝa. Tamen nun, preskaŭ 20 jarojn poste, nova generacio de junaj esperantistoj malmulte scias pri tiu kurioza organizaĵo, kiu laŭ la vortoj de Silfer estas “pli kaj pli influa kaj bonfarta”. Ĉu ne estus bona oportuno por koni iomete pli pri Silfer kaj la Civito? Certe multaj homoj protestos, tio estas atendita reago. Sed por mi estas interese, kiel ĵurnalisto, koni la motivojn kaj ambiciojn de tiu persono. Ĉu mi, enŝovante la nazon en fremdan vazon, tamen riskas baldaŭ fariĝi la kvina redaktoro, kiu ricevos la distingon “persona non grata” de la Civito? Silfer en amika, sed sufiĉe diskreta tono trakis min per “kolego” dum la interŝanĝo de priintervjuaj retmesaĝoj ― li ja redaktoris ĉi tiun revuon en la 1970-aj jaroj.


Eble eĉ pli polemikan, sed ankaŭ pli gravan temon pritraktas nia ĉefartikolo. La ideo pri ĝi naskiĝis antaŭ pli ol jaro, kiam ni ekkorespondis kun la aŭtoro, Herman Dekeŭnink. Tiam li tradukis ĉi-rilatajn tekstojn por la retejo Tutmondaj Voĉoj. Mi proponis ke li verku pri ĝi por Kontakto. Daŭris iom da tempo, sed nun li povas prezenti ege interesan, bone argumentitan artikolon, rezulton de tre bona esplorado pri fontoj. Kion diras niaj vestaĵoj pri ni? Ĉu virino ne estas pli ol sia kaptuko? Ĉu vualitaj virinoj kaŝas sekreton? Jen la demandoj, kiujn la artikolo esploras. Krome, laŭ mi ĝi konvinke pruvas ke ni devas celebri la kulturan diversecon pere de kaptukoj. Mi konfesas ke ĝi ŝanĝis mian propran antaŭan povran percepton pri la temo. La artikolo fariĝis tiom bunta ke ni devis apartigi ĝin je du partojn. Ĉi-numere vi legos la unuan parton.

Laste mi ŝatus mencii ke la artikolo Mi, vi kaj la kato, de Emerson Santos, sub la rubriko Facila ege kortuŝis min. Mi devis eĉ demandi la aŭtoron ĉu temas pri fikcio aŭ realo, ĉar la historio tre similas al mia reala historio. La rakonto ege belas en sia simpleco. Ne surprize mi estis tuŝita ― la situacion resumas frazo de Pablo Neruda, ĉilia poeto, kiu min trafis hodiaŭ: Tiom kurtas la amo kaj tiom longas la forgesiĝo.

La elŝutado de tiu ĉi numero eblas nur por abonantoj. Se vi ankoraŭ ne estas abonanto, vi povas tuj aboni ĝin per reta abonilo. Por elŝuti retan Kontakto vizutu: uea.org/revuoj/
Agrablan legadon!

Rogener Pavinski
La redaktoro 

Contributors

  • egalecen.org
  • さなりな
  • revuo Kontakto
  • Teo Kaj Libroj
  • Tutmonda Esperantista Junulara Organizo
  • Pola Esperanto-Junularo
  • Paulo Silas
  • Stela ĉiam nur kritikas
  • bieroj
  • IREJO
  • Espéranto-France
  • Hungara Esperanto-Junularo
  • SKEJ – Slovenská esperantská mládež
  • Ĉeĥa Esperanto-Junularo
  • JEBUO
  • TEJO-aktuale Archive Feed
  • Aktualaĵoj de Scienca Revuo
  • Commenti a:

RSS Nekonata distribuo

Copyright © 2025 Kulturaj Novaĵoj. All Rights Reserved.
Fooding Theme by WPStash