Aŭtoro: Rogener Pavinski
Ni pasas trionon de nia tempo dormante ― aŭ almenaŭ
tion devus fari. Ja multaj homoj suferas pro maldormemo, sed ĉiu havas apartan rilaton kun la dormo. Iuj volas resti pliajn 5 minutojn en la lito ĉiumatene; aliaj ne kapablas dormi kiam ili ekkuŝas surlite; iuj ne havas ripozigan trankvilan dormon dum
aliaj deziras dormi por ĉiame.
Mia juna amikino ĵuras ke ŝi sukcesas vekiĝi nur post la rigardado de la poŝtelefono. Ne hazarde mi legis ke esploristo komparis tiun aparaton kun cigaredoj ― ĉu ne fumantoj vekiĝas nur post la unua fumenspirado? Certe la kvalito de nia dormo estas tre grava por nia ĝenerala vivkvalito kaj sano. Ĉu metodoj povas helpi naturan proceson kiel la dormo? Certe jes!
Niaj modernaj kutimoj malhelpas nin taŭge dormi
kaj konsekvence havi pli sanan vivon. Do jen la kialoj por prezenti al vi ĉi-numere konsilojn por pli bona dormado.
En nia intervjua rubriko, Tali Wandel rakontas al Alessandra Madella pri Eŭritmio, ne tre konata movarto, kiu videbligas la paroladon kaj muzikon. Tali estas israela esperantistino kaj instruistino pri Eŭritmio en la Valdorfa lernejo, kie ĝi estas baza fako.
Krome, ŝi agadas por disvastigi Eŭritmion en la Esperantan movadon.
La solvado de konfliktoj devus esti lerneja studobjekto ― tion proponas Franz-Joseph Geidel – ni konsentas. Ĉu la mondo plu militos se ni, kiam infanoj, lernus pri la solvado de konfliktoj? Nu, ĉiam estas tempo lerni pri tio. La temo pri ĉifromono revenas por prezenti novajn alternativojn, kiuj povas utili al (sed ne nur) afrikanoj. La problemo en Pakistano estas ne la mono mem, sed la rilato kun la labor-merkato. La Blaga Blogo, Tiel la Mondo kaj la Movada Rubriko pliriĉigas nian enhavon dum alia tre ŝatata rubriko KontaTEK revenas por prezenti interesajn teknologiajn novaĵojn.
Kun granda ĝojo, ĉi-eldone mi kompletigas 9 jarojn ĉe la redaktorado de tiu ĉi revuo. Neimageble! Ja tio estas rekordo en la historio de Kontakto. Sed post tiom da tempo, ĉu eble alpromiksiĝas miaj lastaj numeroj kiel ĉefredaktoro? Mi estos korŝirita forlasi Kontakto-n, sed estas necese renovigi kaj doni spacon al aliaj, kiuj povas fari ankoraŭ pli por nia revuo. Tamen mi tre esperas resti ĝis la 10-jara jubileo por ĝin festi kune kun vi.
La elŝutado de tiu ĉi numero eblas nur por abonantoj. Se vi ankoraŭ ne estas abonanto, vi povas tuj aboni ĝin per reta abonilo. Por elŝuti retan Kontakto vizutu: uea.org/revuoj/
Agrablan legadon
Rogener Pavinski
Redaktoro de Kontakto
Ni pasas trionon de nia tempo dormante ― aŭ almenaŭ
tion devus fari. Ja multaj homoj suferas pro maldormemo, sed ĉiu havas apartan rilaton kun la dormo. Iuj volas resti pliajn 5 minutojn en la lito ĉiumatene; aliaj ne kapablas dormi kiam ili ekkuŝas surlite; iuj ne havas ripozigan trankvilan dormon dum
aliaj deziras dormi por ĉiame.
Mia juna amikino ĵuras ke ŝi sukcesas vekiĝi nur post la rigardado de la poŝtelefono. Ne hazarde mi legis ke esploristo komparis tiun aparaton kun cigaredoj ― ĉu ne fumantoj vekiĝas nur post la unua fumenspirado? Certe la kvalito de nia dormo estas tre grava por nia ĝenerala vivkvalito kaj sano. Ĉu metodoj povas helpi naturan proceson kiel la dormo? Certe jes!
Niaj modernaj kutimoj malhelpas nin taŭge dormi
kaj konsekvence havi pli sanan vivon. Do jen la kialoj por prezenti al vi ĉi-numere konsilojn por pli bona dormado.
En nia intervjua rubriko, Tali Wandel rakontas al Alessandra Madella pri Eŭritmio, ne tre konata movarto, kiu videbligas la paroladon kaj muzikon. Tali estas israela esperantistino kaj instruistino pri Eŭritmio en la Valdorfa lernejo, kie ĝi estas baza fako.
Krome, ŝi agadas por disvastigi Eŭritmion en la Esperantan movadon.
La solvado de konfliktoj devus esti lerneja studobjekto ― tion proponas Franz-Joseph Geidel – ni konsentas. Ĉu la mondo plu militos se ni, kiam infanoj, lernus pri la solvado de konfliktoj? Nu, ĉiam estas tempo lerni pri tio. La temo pri ĉifromono revenas por prezenti novajn alternativojn, kiuj povas utili al (sed ne nur) afrikanoj. La problemo en Pakistano estas ne la mono mem, sed la rilato kun la labor-merkato. La Blaga Blogo, Tiel la Mondo kaj la Movada Rubriko pliriĉigas nian enhavon dum alia tre ŝatata rubriko KontaTEK revenas por prezenti interesajn teknologiajn novaĵojn.
Kun granda ĝojo, ĉi-eldone mi kompletigas 9 jarojn ĉe la redaktorado de tiu ĉi revuo. Neimageble! Ja tio estas rekordo en la historio de Kontakto. Sed post tiom da tempo, ĉu eble alpromiksiĝas miaj lastaj numeroj kiel ĉefredaktoro? Mi estos korŝirita forlasi Kontakto-n, sed estas necese renovigi kaj doni spacon al aliaj, kiuj povas fari ankoraŭ pli por nia revuo. Tamen mi tre esperas resti ĝis la 10-jara jubileo por ĝin festi kune kun vi.
La elŝutado de tiu ĉi numero eblas nur por abonantoj. Se vi ankoraŭ ne estas abonanto, vi povas tuj aboni ĝin per reta abonilo. Por elŝuti retan Kontakto vizutu: uea.org/revuoj/
Agrablan legadon
Rogener Pavinski
Redaktoro de Kontakto
Ni pasas trionon de nia tempo dormante ― aŭ almenaŭ
tion devus fari. Ja multaj homoj suferas pro maldormemo, sed ĉiu havas apartan rilaton kun la dormo. Iuj volas resti pliajn 5 minutojn en la lito ĉiumatene; aliaj ne kapablas dormi kiam ili ekkuŝas surlite; iuj ne havas ripozigan trankvilan dormon dum
aliaj deziras dormi por ĉiame.
Mia juna amikino ĵuras ke ŝi sukcesas vekiĝi nur post la rigardado de la poŝtelefono. Ne hazarde mi legis ke esploristo komparis tiun aparaton kun cigaredoj ― ĉu ne fumantoj vekiĝas nur post la unua fumenspirado? Certe la kvalito de nia dormo estas tre grava por nia ĝenerala vivkvalito kaj sano. Ĉu metodoj povas helpi naturan proceson kiel la dormo? Certe jes!
Niaj modernaj kutimoj malhelpas nin taŭge dormi
kaj konsekvence havi pli sanan vivon. Do jen la kialoj por prezenti al vi ĉi-numere konsilojn por pli bona dormado.
En nia intervjua rubriko, Tali Wandel rakontas al Alessandra Madella pri Eŭritmio, ne tre konata movarto, kiu videbligas la paroladon kaj muzikon. Tali estas israela esperantistino kaj instruistino pri Eŭritmio en la Valdorfa lernejo, kie ĝi estas baza fako.
Krome, ŝi agadas por disvastigi Eŭritmion en la Esperantan movadon.
La solvado de konfliktoj devus esti lerneja studobjekto ― tion proponas Franz-Joseph Geidel – ni konsentas. Ĉu la mondo plu militos se ni, kiam infanoj, lernus pri la solvado de konfliktoj? Nu, ĉiam estas tempo lerni pri tio. La temo pri ĉifromono revenas por prezenti novajn alternativojn, kiuj povas utili al (sed ne nur) afrikanoj. La problemo en Pakistano estas ne la mono mem, sed la rilato kun la labor-merkato. La Blaga Blogo, Tiel la Mondo kaj la Movada Rubriko pliriĉigas nian enhavon dum alia tre ŝatata rubriko KontaTEK revenas por prezenti interesajn teknologiajn novaĵojn.
Kun granda ĝojo, ĉi-eldone mi kompletigas 9 jarojn ĉe la redaktorado de tiu ĉi revuo. Neimageble! Ja tio estas rekordo en la historio de Kontakto. Sed post tiom da tempo, ĉu eble alpromiksiĝas miaj lastaj numeroj kiel ĉefredaktoro? Mi estos korŝirita forlasi Kontakto-n, sed estas necese renovigi kaj doni spacon al aliaj, kiuj povas fari ankoraŭ pli por nia revuo. Tamen mi tre esperas resti ĝis la 10-jara jubileo por ĝin festi kune kun vi.
La elŝutado de tiu ĉi numero eblas nur por abonantoj. Se vi ankoraŭ ne estas abonanto, vi povas tuj aboni ĝin per reta abonilo. Por elŝuti retan Kontakto vizutu: uea.org/revuoj/
Agrablan legadon
Rogener Pavinski
Redaktoro de Kontakto
Ni pasas trionon de nia tempo dormante ― aŭ almenaŭ
tion devus fari. Ja multaj homoj suferas pro maldormemo, sed ĉiu havas apartan rilaton kun la dormo. Iuj volas resti pliajn 5 minutojn en la lito ĉiumatene; aliaj ne kapablas dormi kiam ili ekkuŝas surlite; iuj ne havas ripozigan trankvilan dormon dum
aliaj deziras dormi por ĉiame.
Mia juna amikino ĵuras ke ŝi sukcesas vekiĝi nur post la rigardado de la poŝtelefono. Ne hazarde mi legis ke esploristo komparis tiun aparaton kun cigaredoj ― ĉu ne fumantoj vekiĝas nur post la unua fumenspirado? Certe la kvalito de nia dormo estas tre grava por nia ĝenerala vivkvalito kaj sano. Ĉu metodoj povas helpi naturan proceson kiel la dormo? Certe jes!
Niaj modernaj kutimoj malhelpas nin taŭge dormi
kaj konsekvence havi pli sanan vivon. Do jen la kialoj por prezenti al vi ĉi-numere konsilojn por pli bona dormado.
En nia intervjua rubriko, Tali Wandel rakontas al Alessandra Madella pri Eŭritmio, ne tre konata movarto, kiu videbligas la paroladon kaj muzikon. Tali estas israela esperantistino kaj instruistino pri Eŭritmio en la Valdorfa lernejo, kie ĝi estas baza fako.
Krome, ŝi agadas por disvastigi Eŭritmion en la Esperantan movadon.
La solvado de konfliktoj devus esti lerneja studobjekto ― tion proponas Franz-Joseph Geidel – ni konsentas. Ĉu la mondo plu militos se ni, kiam infanoj, lernus pri la solvado de konfliktoj? Nu, ĉiam estas tempo lerni pri tio. La temo pri ĉifromono revenas por prezenti novajn alternativojn, kiuj povas utili al (sed ne nur) afrikanoj. La problemo en Pakistano estas ne la mono mem, sed la rilato kun la labor-merkato. La Blaga Blogo, Tiel la Mondo kaj la Movada Rubriko pliriĉigas nian enhavon dum alia tre ŝatata rubriko KontaTEK revenas por prezenti interesajn teknologiajn novaĵojn.
Kun granda ĝojo, ĉi-eldone mi kompletigas 9 jarojn ĉe la redaktorado de tiu ĉi revuo. Neimageble! Ja tio estas rekordo en la historio de Kontakto. Sed post tiom da tempo, ĉu eble alpromiksiĝas miaj lastaj numeroj kiel ĉefredaktoro? Mi estos korŝirita forlasi Kontakto-n, sed estas necese renovigi kaj doni spacon al aliaj, kiuj povas fari ankoraŭ pli por nia revuo. Tamen mi tre esperas resti ĝis la 10-jara jubileo por ĝin festi kune kun vi.
La elŝutado de tiu ĉi numero eblas nur por abonantoj. Se vi ankoraŭ ne estas abonanto, vi povas tuj aboni ĝin per reta abonilo. Por elŝuti retan Kontakto vizutu: uea.org/revuoj/
Agrablan legadon
Rogener Pavinski
Redaktoro de Kontakto
Aŭtoj, kiuj veturas solaj, robotaj kurieraj servoj, programoj por prizorgi infanojn kaj maljunulojn kaj kirurgiaj aŭtomatoj. La aŭtomatigo promesas milionajn profitojn por kompanioj en la industrio, sed kio pri la homoj, kiuj plenumas la samajn taskojn kiel ĉi tiuj robotoj? Ĉu la nova teknologio helpos ilin labori pli efike aŭ ili riskas perdi siajn laborojn? Verku pri la temo por Kontakto!
Aŭtoj, kiuj veturas solaj, robotaj kurieraj servoj, programoj por prizorgi infanojn kaj maljunulojn kaj kirurgiaj aŭtomatoj. La aŭtomatigo promesas milionajn profitojn por kompanioj en la industrio, sed kio pri la homoj, kiuj plenumas la samajn taskojn kiel ĉi tiuj robotoj? Ĉu la nova teknologio helpos ilin labori pli efike aŭ ili riskas perdi siajn laborojn? Verku pri la temo por Kontakto!
Aŭtoj, kiuj veturas solaj, robotaj kurieraj servoj, programoj por prizorgi infanojn kaj maljunulojn kaj kirurgiaj aŭtomatoj. La aŭtomatigo promesas milionajn profitojn por kompanioj en la industrio, sed kio pri la homoj, kiuj plenumas la samajn taskojn kiel ĉi tiuj robotoj? Ĉu la nova teknologio helpos ilin labori pli efike aŭ ili riskas perdi siajn laborojn? Verku pri la temo por Kontakto!
Aŭtoj, kiuj veturas solaj, robotaj kurieraj servoj, programoj por prizorgi infanojn kaj maljunulojn kaj kirurgiaj aŭtomatoj. La aŭtomatigo promesas milionajn profitojn por kompanioj en la industrio, sed kio pri la homoj, kiuj plenumas la samajn taskojn kiel ĉi tiuj robotoj? Ĉu la nova teknologio helpos ilin labori pli efike aŭ ili riskas perdi siajn laborojn? Verku pri la temo por Kontakto!
 |
| Por elŝuti ĝin, vizitu: uea.org/revuoj/ |
La jaro 2019 estas deklarita internacia jaro de indiĝenaj lingvoj laŭ Unesko. La celo estas, per tio kontribui al la konscio pri la urĝa bezono zorgi, revigligi kaj antaŭenigi indiĝenajn lingvojn en
la mondo. Ekzistas nuntempe de 6 ĝis 7 mil lingvoj en la mondo. Ĉirkaŭ 97% de la monda loĝantaro parolas nur 4% el ĉi tiuj lingvoj, kaj nur 3% de la popoloj parolas la ceterajn 96% el ĉiuj ekzistantaj lingvoj. La granda plimulto de ĉi tiuj lingvoj, parolataj ĉefe de indiĝenaj popoloj, senĉese malaperos.
Mi mem, verdire, ne multe scias pri la fenomeno, kaj eĉ dubas kiel eblus entute solvi ĝin. Estas eĉ malfacile mezuri la problemon kiam vi, ĉar naskiĝinta en socio kun jam difinita majoritata lingvo, neniam spertos la malaperigon de via propra denaska lingvo.
Tamen ne koni la problemon ne signifas ke ĝi ne ekzistas. Danke al pli kleraj homoj ni povas informiĝi pli bone. La ĉefartikolo de nia nuna eldono, prezentita kaj tradukita de Manuela Burghelea kaj Daniel Sanchez, sciigas al ni pri la kaŭzoj de tiu malaperado. Tiuj kialoj estas komplikaj, ili entenas politikan regadon, diskriminacion kaj monon.
Similaj kialoj por alia ankaŭ grava problemo: La klimata ŝanĝiĝo.
En la pasinta numero ni publikigis artikolon, kiu prezentis al niaj legantoj la svedan
knabinon Greta Thunberg. Ŝiaj protestoj kontraŭ la apatio de la tutmondaj registaroj
vekis atenton de la amaskomunikiloj kaj inspiris multajn studentojn tra la mondo simile
agi. Sed laŭ Stanislavo Belov, ĉio temas nur pri hipokritaj ludoj de la grandaj oligopoloj,
kiuj regas la merkaton kaj la enegipolitikon en Eŭropo. En sia artikolo, li skribas: “Ni estu
realismaj: necesas pliaj jardekoj kaj plurmiliardaj ŝtataj subvencioj por solvi la problemojn
de la verda energio.”
Malgraŭ la debatoj pri la solvo de la problemo, la organizaĵo Global Footprint Network
(Tutmonda Spura Reto), diskonigis la infomon ke la lastan 29-an de julio ni alvenis al
ĉi-jara tago de la Tera superŝarĝiĝo. Tio signifas ke dum malpli ol ok monatoj, ni jam
uzis pli da naturrimedoj ol la planedo povas ― kun regenera marĝeno ― provizi dum
la tuta jaro.
Por iom mildigi la enhavon ni prezentas al vi pli leĝeran eron. Nia intervjua gasto estas
konata esperantisto kaj movadano: Roman Dobrzyński, kiu antaŭ 50 jaroj estis mem la
redaktoro de tiu ĉi revuo, kiun vi tenas mane. Roman ne perdis sian ĵurnalisman vervon
kaj nature rakontas pri historioj, kiuj markis lian interesan vivon! Por mi estas granda
plezuro fari tiun vojaĝon al la pasinteco, kaj mi esperas ke ankaŭ vi ĝuos.
Ĉu vi ŝatus aperigi artikolon en la sekva numero? Ne maltrafu la ŝancon: verku! La
tempo ja pasas rapide, kaj mi atendas vin en la sekva numero! Ĝis baldaŭ! La elŝutado de tiu ĉi numero eblas nur por abonantoj. Se vi ankoraŭ ne estas abonanto, vi povas tuj aboni ĝin per reta abonilo. Por elŝuti retan Kontakto vizutu: uea.org/revuoj/
Rogener PAVINSKI
Ĉefredaktoro
|
| Por elŝuti ĝin, vizitu: uea.org/revuoj/ |
La jaro 2019 estas deklarita internacia jaro de indiĝenaj lingvoj laŭ Unesko. La celo estas, per tio kontribui al la konscio pri la urĝa bezono zorgi, revigligi kaj antaŭenigi indiĝenajn lingvojn en
la mondo. Ekzistas nuntempe de 6 ĝis 7 mil lingvoj en la mondo. Ĉirkaŭ 97% de la monda loĝantaro parolas nur 4% el ĉi tiuj lingvoj, kaj nur 3% de la popoloj parolas la ceterajn 96% el ĉiuj ekzistantaj lingvoj. La granda plimulto de ĉi tiuj lingvoj, parolataj ĉefe de indiĝenaj popoloj, senĉese malaperos.
Mi mem, verdire, ne multe scias pri la fenomeno, kaj eĉ dubas kiel eblus entute solvi ĝin. Estas eĉ malfacile mezuri la problemon kiam vi, ĉar naskiĝinta en socio kun jam difinita majoritata lingvo, neniam spertos la malaperigon de via propra denaska lingvo.
Tamen ne koni la problemon ne signifas ke ĝi ne ekzistas. Danke al pli kleraj homoj ni povas informiĝi pli bone. La ĉefartikolo de nia nuna eldono, prezentita kaj tradukita de Manuela Burghelea kaj Daniel Sanchez, sciigas al ni pri la kaŭzoj de tiu malaperado. Tiuj kialoj estas komplikaj, ili entenas politikan regadon, diskriminacion kaj monon.
Similaj kialoj por alia ankaŭ grava problemo: La klimata ŝanĝiĝo.
En la pasinta numero ni publikigis artikolon, kiu prezentis al niaj legantoj la svedan
knabinon Greta Thunberg. Ŝiaj protestoj kontraŭ la apatio de la tutmondaj registaroj
vekis atenton de la amaskomunikiloj kaj inspiris multajn studentojn tra la mondo simile
agi. Sed laŭ Stanislavo Belov, ĉio temas nur pri hipokritaj ludoj de la grandaj oligopoloj,
kiuj regas la merkaton kaj la enegipolitikon en Eŭropo. En sia artikolo, li skribas: “Ni estu
realismaj: necesas pliaj jardekoj kaj plurmiliardaj ŝtataj subvencioj por solvi la problemojn
de la verda energio.”
Malgraŭ la debatoj pri la solvo de la problemo, la organizaĵo Global Footprint Network
(Tutmonda Spura Reto), diskonigis la infomon ke la lastan 29-an de julio ni alvenis al
ĉi-jara tago de la Tera superŝarĝiĝo. Tio signifas ke dum malpli ol ok monatoj, ni jam
uzis pli da naturrimedoj ol la planedo povas ― kun regenera marĝeno ― provizi dum
la tuta jaro.
Por iom mildigi la enhavon ni prezentas al vi pli leĝeran eron. Nia intervjua gasto estas
konata esperantisto kaj movadano: Roman Dobrzyński, kiu antaŭ 50 jaroj estis mem la
redaktoro de tiu ĉi revuo, kiun vi tenas mane. Roman ne perdis sian ĵurnalisman vervon
kaj nature rakontas pri historioj, kiuj markis lian interesan vivon! Por mi estas granda
plezuro fari tiun vojaĝon al la pasinteco, kaj mi esperas ke ankaŭ vi ĝuos.
Ĉu vi ŝatus aperigi artikolon en la sekva numero? Ne maltrafu la ŝancon: verku! La
tempo ja pasas rapide, kaj mi atendas vin en la sekva numero! Ĝis baldaŭ! La elŝutado de tiu ĉi numero eblas nur por abonantoj. Se vi ankoraŭ ne estas abonanto, vi povas tuj aboni ĝin per reta abonilo. Por elŝuti retan Kontakto vizutu: uea.org/revuoj/
Rogener PAVINSKI
Ĉefredaktoro
|
| Por elŝuti ĝin, vizitu: uea.org/revuoj/ |
La jaro 2019 estas deklarita internacia jaro de indiĝenaj lingvoj laŭ Unesko. La celo estas, per tio kontribui al la konscio pri la urĝa bezono zorgi, revigligi kaj antaŭenigi indiĝenajn lingvojn en
la mondo. Ekzistas nuntempe de 6 ĝis 7 mil lingvoj en la mondo. Ĉirkaŭ 97% de la monda loĝantaro parolas nur 4% el ĉi tiuj lingvoj, kaj nur 3% de la popoloj parolas la ceterajn 96% el ĉiuj ekzistantaj lingvoj. La granda plimulto de ĉi tiuj lingvoj, parolataj ĉefe de indiĝenaj popoloj, senĉese malaperos.
Mi mem, verdire, ne multe scias pri la fenomeno, kaj eĉ dubas kiel eblus entute solvi ĝin. Estas eĉ malfacile mezuri la problemon kiam vi, ĉar naskiĝinta en socio kun jam difinita majoritata lingvo, neniam spertos la malaperigon de via propra denaska lingvo.
Tamen ne koni la problemon ne signifas ke ĝi ne ekzistas. Danke al pli kleraj homoj ni povas informiĝi pli bone. La ĉefartikolo de nia nuna eldono, prezentita kaj tradukita de Manuela Burghelea kaj Daniel Sanchez, sciigas al ni pri la kaŭzoj de tiu malaperado. Tiuj kialoj estas komplikaj, ili entenas politikan regadon, diskriminacion kaj monon.
Similaj kialoj por alia ankaŭ grava problemo: La klimata ŝanĝiĝo.
En la pasinta numero ni publikigis artikolon, kiu prezentis al niaj legantoj la svedan
knabinon Greta Thunberg. Ŝiaj protestoj kontraŭ la apatio de la tutmondaj registaroj
vekis atenton de la amaskomunikiloj kaj inspiris multajn studentojn tra la mondo simile
agi. Sed laŭ Stanislavo Belov, ĉio temas nur pri hipokritaj ludoj de la grandaj oligopoloj,
kiuj regas la merkaton kaj la enegipolitikon en Eŭropo. En sia artikolo, li skribas: “Ni estu
realismaj: necesas pliaj jardekoj kaj plurmiliardaj ŝtataj subvencioj por solvi la problemojn
de la verda energio.”
Malgraŭ la debatoj pri la solvo de la problemo, la organizaĵo Global Footprint Network
(Tutmonda Spura Reto), diskonigis la infomon ke la lastan 29-an de julio ni alvenis al
ĉi-jara tago de la Tera superŝarĝiĝo. Tio signifas ke dum malpli ol ok monatoj, ni jam
uzis pli da naturrimedoj ol la planedo povas ― kun regenera marĝeno ― provizi dum
la tuta jaro.
Por iom mildigi la enhavon ni prezentas al vi pli leĝeran eron. Nia intervjua gasto estas
konata esperantisto kaj movadano: Roman Dobrzyński, kiu antaŭ 50 jaroj estis mem la
redaktoro de tiu ĉi revuo, kiun vi tenas mane. Roman ne perdis sian ĵurnalisman vervon
kaj nature rakontas pri historioj, kiuj markis lian interesan vivon! Por mi estas granda
plezuro fari tiun vojaĝon al la pasinteco, kaj mi esperas ke ankaŭ vi ĝuos.
Ĉu vi ŝatus aperigi artikolon en la sekva numero? Ne maltrafu la ŝancon: verku! La
tempo ja pasas rapide, kaj mi atendas vin en la sekva numero! Ĝis baldaŭ! La elŝutado de tiu ĉi numero eblas nur por abonantoj. Se vi ankoraŭ ne estas abonanto, vi povas tuj aboni ĝin per reta abonilo. Por elŝuti retan Kontakto vizutu: uea.org/revuoj/
Rogener PAVINSKI
Ĉefredaktoro
|
| Por elŝuti ĝin, vizitu: uea.org/revuoj/ |
La jaro 2019 estas deklarita internacia jaro de indiĝenaj lingvoj laŭ Unesko. La celo estas, per tio kontribui al la konscio pri la urĝa bezono zorgi, revigligi kaj antaŭenigi indiĝenajn lingvojn en
la mondo. Ekzistas nuntempe de 6 ĝis 7 mil lingvoj en la mondo. Ĉirkaŭ 97% de la monda loĝantaro parolas nur 4% el ĉi tiuj lingvoj, kaj nur 3% de la popoloj parolas la ceterajn 96% el ĉiuj ekzistantaj lingvoj. La granda plimulto de ĉi tiuj lingvoj, parolataj ĉefe de indiĝenaj popoloj, senĉese malaperos.
Mi mem, verdire, ne multe scias pri la fenomeno, kaj eĉ dubas kiel eblus entute solvi ĝin. Estas eĉ malfacile mezuri la problemon kiam vi, ĉar naskiĝinta en socio kun jam difinita majoritata lingvo, neniam spertos la malaperigon de via propra denaska lingvo.
Tamen ne koni la problemon ne signifas ke ĝi ne ekzistas. Danke al pli kleraj homoj ni povas informiĝi pli bone. La ĉefartikolo de nia nuna eldono, prezentita kaj tradukita de Manuela Burghelea kaj Daniel Sanchez, sciigas al ni pri la kaŭzoj de tiu malaperado. Tiuj kialoj estas komplikaj, ili entenas politikan regadon, diskriminacion kaj monon.
Similaj kialoj por alia ankaŭ grava problemo: La klimata ŝanĝiĝo.
En la pasinta numero ni publikigis artikolon, kiu prezentis al niaj legantoj la svedan
knabinon Greta Thunberg. Ŝiaj protestoj kontraŭ la apatio de la tutmondaj registaroj
vekis atenton de la amaskomunikiloj kaj inspiris multajn studentojn tra la mondo simile
agi. Sed laŭ Stanislavo Belov, ĉio temas nur pri hipokritaj ludoj de la grandaj oligopoloj,
kiuj regas la merkaton kaj la enegipolitikon en Eŭropo. En sia artikolo, li skribas: “Ni estu
realismaj: necesas pliaj jardekoj kaj plurmiliardaj ŝtataj subvencioj por solvi la problemojn
de la verda energio.”
Malgraŭ la debatoj pri la solvo de la problemo, la organizaĵo Global Footprint Network
(Tutmonda Spura Reto), diskonigis la infomon ke la lastan 29-an de julio ni alvenis al
ĉi-jara tago de la Tera superŝarĝiĝo. Tio signifas ke dum malpli ol ok monatoj, ni jam
uzis pli da naturrimedoj ol la planedo povas ― kun regenera marĝeno ― provizi dum
la tuta jaro.
Por iom mildigi la enhavon ni prezentas al vi pli leĝeran eron. Nia intervjua gasto estas
konata esperantisto kaj movadano: Roman Dobrzyński, kiu antaŭ 50 jaroj estis mem la
redaktoro de tiu ĉi revuo, kiun vi tenas mane. Roman ne perdis sian ĵurnalisman vervon
kaj nature rakontas pri historioj, kiuj markis lian interesan vivon! Por mi estas granda
plezuro fari tiun vojaĝon al la pasinteco, kaj mi esperas ke ankaŭ vi ĝuos.
Ĉu vi ŝatus aperigi artikolon en la sekva numero? Ne maltrafu la ŝancon: verku! La
tempo ja pasas rapide, kaj mi atendas vin en la sekva numero! Ĝis baldaŭ! La elŝutado de tiu ĉi numero eblas nur por abonantoj. Se vi ankoraŭ ne estas abonanto, vi povas tuj aboni ĝin per reta abonilo. Por elŝuti retan Kontakto vizutu: uea.org/revuoj/
Rogener PAVINSKI
Ĉefredaktoro
Jen via mondo, jen nia mondo, kun monta neĝo kaj mara ondo. De la tropikoj ĝis la polusoj, jen vasta mond’ por ĉiuj ni. Ĉi tiun Esperanto-version de This land is your land tradukitan de Wouter F. Pilger vi eble jam aŭdis, ĉu per la kasedo de Duo Espera aŭ ― plej problabe ― en koncertoj de “JoMo”.
Sed tiu ĉi mondo, kiel ni konas ĝis nun, eble ne plu longe estos la sama. Se eĉ guto malgranda, konstante frapante, traboras la monton granitan, kiom longe la planedo eltenos la damaĝojn, kiujn nia homa civilizacio daŭre altrudas al ĝi? Sciencistoj asertas ke post 10 jaroj ne plu estos revenvojo por savi la klimaton. Eble tio sonas troige por tiuj, kiuj loĝas komforte kaj dume havas aliron al trinkebla akvo kaj manĝaĵo. Sed necesas rigardi trans la surfacon de nia ĉiutaga, nur kelkjardeklonga vivo, kaj kompreni ke la estonta vivo sur la tero postulas pli de nia persona kaj komuna fortostreĉoj.
Por tio pledas Greta Thunberg, sveda knabino, kiu fariĝis tre konata pro sia ― komence sola ― protesto antaŭ la nacia parlamento plede por la klimato. Ŝi estis invitita paroli pubike, kaj ŝia saĝeco kaj mesaĝo forte influis gestudentojn ĉirkaŭ la mondo simile iri sustraten protesti, samkiel ŝi trafe influis Pablo Conessa verki la artikolon. Sed la estonteco de la mondo bezonas ne nur proteston sed agadon. La artikolo de Ryan Callahan pritraktas ĝuste tion kaj proponas kvar sugestojn por pli ekologia vivstilo.
Ankaŭ ekologio ― la maro specife ― ĉefa elemento por la ekvilibro de nia mondo, estas reliefa temo en la muzika arto de Kjara, itala kantistino, kiu ĵus aperigis sian unuan albumon en Esperanto. Sperta kantistino kaj komponisto, per Blua Horizonto ŝi ekpaŝas sur internacian kampon kaj impresas pro la mondmuzika kvalito prezentata, en kiu sentoj kaj emocioj envolvas la aŭskultantojn. Kiel ĉiam, nia revuo ĝuas kontribuojn diversajn kaj riĉajn. Ĉi-eldone ne malsamas. Vi legos interasajn artikolojn kiel la historio de koncentrejoj dum la hispana diktaturo; pri la scienca metodo, kaj la rubrikojn: Videoludoj, Tiel la Mondo, Blaga Blogo kaj Movada Rubriko.
Espereble la enhavo plaĉos al vi kaj influos ankaŭ vin verki por Kontakto. Ni atendas
vian kontribuon. La elŝutado de tiu ĉi numero eblas nur por abonantoj. Se vi ankoraŭ ne estas abonanto, vi povas tuj aboni ĝin per reta abonilo. Por elŝuti retan Kontakto vizutu: uea.org/revuoj/
Agrablan legadon
Rogener Pavinski
Redaktoro de Kontakto
Jen via mondo, jen nia mondo, kun monta neĝo kaj mara ondo. De la tropikoj ĝis la polusoj, jen vasta mond’ por ĉiuj ni. Ĉi tiun Esperanto-version de This land is your land tradukitan de Wouter F. Pilger vi eble jam aŭdis, ĉu per la kasedo de Duo Espera aŭ ― plej problabe ― en koncertoj de “JoMo”.
Sed tiu ĉi mondo, kiel ni konas ĝis nun, eble ne plu longe estos la sama. Se eĉ guto malgranda, konstante frapante, traboras la monton granitan, kiom longe la planedo eltenos la damaĝojn, kiujn nia homa civilizacio daŭre altrudas al ĝi? Sciencistoj asertas ke post 10 jaroj ne plu estos revenvojo por savi la klimaton. Eble tio sonas troige por tiuj, kiuj loĝas komforte kaj dume havas aliron al trinkebla akvo kaj manĝaĵo. Sed necesas rigardi trans la surfacon de nia ĉiutaga, nur kelkjardeklonga vivo, kaj kompreni ke la estonta vivo sur la tero postulas pli de nia persona kaj komuna fortostreĉoj.
Por tio pledas Greta Thunberg, sveda knabino, kiu fariĝis tre konata pro sia ― komence sola ― protesto antaŭ la nacia parlamento plede por la klimato. Ŝi estis invitita paroli pubike, kaj ŝia saĝeco kaj mesaĝo forte influis gestudentojn ĉirkaŭ la mondo simile iri sustraten protesti, samkiel ŝi trafe influis Pablo Conessa verki la artikolon. Sed la estonteco de la mondo bezonas ne nur proteston sed agadon. La artikolo de Ryan Callahan pritraktas ĝuste tion kaj proponas kvar sugestojn por pli ekologia vivstilo.
Ankaŭ ekologio ― la maro specife ― ĉefa elemento por la ekvilibro de nia mondo, estas reliefa temo en la muzika arto de Kjara, itala kantistino, kiu ĵus aperigis sian unuan albumon en Esperanto. Sperta kantistino kaj komponisto, per Blua Horizonto ŝi ekpaŝas sur internacian kampon kaj impresas pro la mondmuzika kvalito prezentata, en kiu sentoj kaj emocioj envolvas la aŭskultantojn. Kiel ĉiam, nia revuo ĝuas kontribuojn diversajn kaj riĉajn. Ĉi-eldone ne malsamas. Vi legos interasajn artikolojn kiel la historio de koncentrejoj dum la hispana diktaturo; pri la scienca metodo, kaj la rubrikojn: Videoludoj, Tiel la Mondo, Blaga Blogo kaj Movada Rubriko.
Espereble la enhavo plaĉos al vi kaj influos ankaŭ vin verki por Kontakto. Ni atendas
vian kontribuon. La elŝutado de tiu ĉi numero eblas nur por abonantoj. Se vi ankoraŭ ne estas abonanto, vi povas tuj aboni ĝin per reta abonilo. Por elŝuti retan Kontakto vizutu: uea.org/revuoj/
Agrablan legadon
Rogener Pavinski
Redaktoro de Kontakto
Jen via mondo, jen nia mondo, kun monta neĝo kaj mara ondo. De la tropikoj ĝis la polusoj, jen vasta mond’ por ĉiuj ni. Ĉi tiun Esperanto-version de This land is your land tradukitan de Wouter F. Pilger vi eble jam aŭdis, ĉu per la kasedo de Duo Espera aŭ ― plej problabe ― en koncertoj de “JoMo”.
Sed tiu ĉi mondo, kiel ni konas ĝis nun, eble ne plu longe estos la sama. Se eĉ guto malgranda, konstante frapante, traboras la monton granitan, kiom longe la planedo eltenos la damaĝojn, kiujn nia homa civilizacio daŭre altrudas al ĝi? Sciencistoj asertas ke post 10 jaroj ne plu estos revenvojo por savi la klimaton. Eble tio sonas troige por tiuj, kiuj loĝas komforte kaj dume havas aliron al trinkebla akvo kaj manĝaĵo. Sed necesas rigardi trans la surfacon de nia ĉiutaga, nur kelkjardeklonga vivo, kaj kompreni ke la estonta vivo sur la tero postulas pli de nia persona kaj komuna fortostreĉoj.
Por tio pledas Greta Thunberg, sveda knabino, kiu fariĝis tre konata pro sia ― komence sola ― protesto antaŭ la nacia parlamento plede por la klimato. Ŝi estis invitita paroli pubike, kaj ŝia saĝeco kaj mesaĝo forte influis gestudentojn ĉirkaŭ la mondo simile iri sustraten protesti, samkiel ŝi trafe influis Pablo Conessa verki la artikolon. Sed la estonteco de la mondo bezonas ne nur proteston sed agadon. La artikolo de Ryan Callahan pritraktas ĝuste tion kaj proponas kvar sugestojn por pli ekologia vivstilo.
Ankaŭ ekologio ― la maro specife ― ĉefa elemento por la ekvilibro de nia mondo, estas reliefa temo en la muzika arto de Kjara, itala kantistino, kiu ĵus aperigis sian unuan albumon en Esperanto. Sperta kantistino kaj komponisto, per Blua Horizonto ŝi ekpaŝas sur internacian kampon kaj impresas pro la mondmuzika kvalito prezentata, en kiu sentoj kaj emocioj envolvas la aŭskultantojn. Kiel ĉiam, nia revuo ĝuas kontribuojn diversajn kaj riĉajn. Ĉi-eldone ne malsamas. Vi legos interasajn artikolojn kiel la historio de koncentrejoj dum la hispana diktaturo; pri la scienca metodo, kaj la rubrikojn: Videoludoj, Tiel la Mondo, Blaga Blogo kaj Movada Rubriko.
Espereble la enhavo plaĉos al vi kaj influos ankaŭ vin verki por Kontakto. Ni atendas
vian kontribuon. La elŝutado de tiu ĉi numero eblas nur por abonantoj. Se vi ankoraŭ ne estas abonanto, vi povas tuj aboni ĝin per reta abonilo. Por elŝuti retan Kontakto vizutu: uea.org/revuoj/
Agrablan legadon
Rogener Pavinski
Redaktoro de Kontakto
Jen via mondo, jen nia mondo, kun monta neĝo kaj mara ondo. De la tropikoj ĝis la polusoj, jen vasta mond’ por ĉiuj ni. Ĉi tiun Esperanto-version de This land is your land tradukitan de Wouter F. Pilger vi eble jam aŭdis, ĉu per la kasedo de Duo Espera aŭ ― plej problabe ― en koncertoj de “JoMo”.
Sed tiu ĉi mondo, kiel ni konas ĝis nun, eble ne plu longe estos la sama. Se eĉ guto malgranda, konstante frapante, traboras la monton granitan, kiom longe la planedo eltenos la damaĝojn, kiujn nia homa civilizacio daŭre altrudas al ĝi? Sciencistoj asertas ke post 10 jaroj ne plu estos revenvojo por savi la klimaton. Eble tio sonas troige por tiuj, kiuj loĝas komforte kaj dume havas aliron al trinkebla akvo kaj manĝaĵo. Sed necesas rigardi trans la surfacon de nia ĉiutaga, nur kelkjardeklonga vivo, kaj kompreni ke la estonta vivo sur la tero postulas pli de nia persona kaj komuna fortostreĉoj.
Por tio pledas Greta Thunberg, sveda knabino, kiu fariĝis tre konata pro sia ― komence sola ― protesto antaŭ la nacia parlamento plede por la klimato. Ŝi estis invitita paroli pubike, kaj ŝia saĝeco kaj mesaĝo forte influis gestudentojn ĉirkaŭ la mondo simile iri sustraten protesti, samkiel ŝi trafe influis Pablo Conessa verki la artikolon. Sed la estonteco de la mondo bezonas ne nur proteston sed agadon. La artikolo de Ryan Callahan pritraktas ĝuste tion kaj proponas kvar sugestojn por pli ekologia vivstilo.
Ankaŭ ekologio ― la maro specife ― ĉefa elemento por la ekvilibro de nia mondo, estas reliefa temo en la muzika arto de Kjara, itala kantistino, kiu ĵus aperigis sian unuan albumon en Esperanto. Sperta kantistino kaj komponisto, per Blua Horizonto ŝi ekpaŝas sur internacian kampon kaj impresas pro la mondmuzika kvalito prezentata, en kiu sentoj kaj emocioj envolvas la aŭskultantojn. Kiel ĉiam, nia revuo ĝuas kontribuojn diversajn kaj riĉajn. Ĉi-eldone ne malsamas. Vi legos interasajn artikolojn kiel la historio de koncentrejoj dum la hispana diktaturo; pri la scienca metodo, kaj la rubrikojn: Videoludoj, Tiel la Mondo, Blaga Blogo kaj Movada Rubriko.
Espereble la enhavo plaĉos al vi kaj influos ankaŭ vin verki por Kontakto. Ni atendas
vian kontribuon. La elŝutado de tiu ĉi numero eblas nur por abonantoj. Se vi ankoraŭ ne estas abonanto, vi povas tuj aboni ĝin per reta abonilo. Por elŝuti retan Kontakto vizutu: uea.org/revuoj/
Agrablan legadon
Rogener Pavinski
Redaktoro de Kontakto
Ĵus svarmis tra la amaskomuniloj la unua foto iam ajn faritade Nigra Truo. La atingo estis vaste kaj fiere festata de la scienca komunumo. La bildo estis kunmetita per la kunlaboro de teleskopoj de pluraj lokoj en la mondo kaj pruvas la teorion de relativeco de Einstein. Tamen, kio plej ĝojigis min, estis la fakto, ke malantaŭ tiu ĉi historia atingo estas la 29-jara Katie Bouman, virino, kiu en MIT (Teknologia Instituto de Massachusetts) partoprenis la kreadon de la programo, kiu produktis la bildon.
Sendube ŝi fariĝos ekzemplo de kapableco, el kiu multaj knabinoj tra la mondo povas inspirigi sin. Sed samtempe, kiam nun ni festas la atingon de Katie, en Irano Nasrin Sotoudeh, virino, pro la paca defendo de la rajtoj de virinoj en tiu lando, estis kruele kondamnita ricevi 148 vipbatojn kaj resti preskaŭ 40 jarojn en malliberejo. Kiom malsamaj la situacioj por virinoj en la mondo!
Ankoraŭ ne estas klare por ĉiuj, ke ne ekzistas pravigo por iu ajn seksa/genra diskriminacio. Kaj batali por tio estas unu el la multaj gravaj taskoj de la feminisma
movado. Dum virinoj en okcidentaj landoj pli kaj pli atingas prestiĝan socian pozicion, multloke en oriento la virinoj devas batali kontraŭ malkleraj tradicioj, kiuj ankoraŭ katenas ne nur la virinojn, sed la homan progreson ĝenerale.
En Barato al tiu progreso multe kontribuis la kreaĵo de A. Muruganantham, unu el
la 100 plej influhavaj personoj de la mondo, laŭ la revuo TIME en la jaro 2014. Konata
kiel Pad Men (Menstrutuka Viro), post multjara penado, li sukcese konstruis simplan
maŝinaron, per kiu eblas fabriki tre malmultkostajn menstruajn tukojn por la virinoj en
la tieaj komunumoj. Laŭ li, “la plej forta kreaĵo de la naturo estas ne leono, nek elefanto,
nek tigro. Estas la virino”.
“Kion ajn viroj faras, virinoj kapablas same, sangelfluigante”. Mi legis ĉi tiun frazon sur
t-ĉemizo ― ĝuste la temo de ĉefartikoloj en ĉi tiu numero. Kial menstruo ankoraŭ estas
tiom granda tabuo? Per du malsimilaj vivspertoj ni konatiĝos kun la zorgoj de virinoj en
okcidento kaj oriento rilate al menstruo. Ankaŭ nia intervjua gasto estas ekzemplo de la
virina povo kaj talento. Natalia MacMahon, krom reĝisoro, estas aktorino kaj tradukisto. Ŝi
antaŭ nelonge aperigis Malsano Nomata Amo, retserion kun 6 ĉapitroj en kiuj Esperanto
rolas kiel grava faktoro en la historio.
Ĉion ĉi pripensante, mi rezonis: La viroj rolis (almenaŭ li tiel sin prezentas) kiel
protagonisto en la monda historio. Kaj surbaze de perforto kaj konkurado ― laŭ la vira
modelo ― kulturoj formiĝis. Ĉu vi jam vin demandis, kia estus la mondo, se virinoj regus
ĝin? Mi ne dubas ke, por ke la estontaj generacioj pluvivu, necesas enkonduki la mondon
sur pli bonan vojon. Ĉu la virinoj montros la vojon?
La elŝutado de tiu ĉi numero eblas nur por abonantoj. Se vi ankoraŭ ne estas abonanto, vi povas tuj aboni ĝin per reta abonilo. Por elŝuti retan Kontakto vizutu: uea.org/revuoj/
Agrablan legadon
Rogener Pavinski
Redaktoro de Kontakto
Ĵus svarmis tra la amaskomuniloj la unua foto iam ajn faritade Nigra Truo. La atingo estis vaste kaj fiere festata de la scienca komunumo. La bildo estis kunmetita per la kunlaboro de teleskopoj de pluraj lokoj en la mondo kaj pruvas la teorion de relativeco de Einstein. Tamen, kio plej ĝojigis min, estis la fakto, ke malantaŭ tiu ĉi historia atingo estas la 29-jara Katie Bouman, virino, kiu en MIT (Teknologia Instituto de Massachusetts) partoprenis la kreadon de la programo, kiu produktis la bildon.
Sendube ŝi fariĝos ekzemplo de kapableco, el kiu multaj knabinoj tra la mondo povas inspirigi sin. Sed samtempe, kiam nun ni festas la atingon de Katie, en Irano Nasrin Sotoudeh, virino, pro la paca defendo de la rajtoj de virinoj en tiu lando, estis kruele kondamnita ricevi 148 vipbatojn kaj resti preskaŭ 40 jarojn en malliberejo. Kiom malsamaj la situacioj por virinoj en la mondo!
Ankoraŭ ne estas klare por ĉiuj, ke ne ekzistas pravigo por iu ajn seksa/genra diskriminacio. Kaj batali por tio estas unu el la multaj gravaj taskoj de la feminisma
movado. Dum virinoj en okcidentaj landoj pli kaj pli atingas prestiĝan socian pozicion, multloke en oriento la virinoj devas batali kontraŭ malkleraj tradicioj, kiuj ankoraŭ katenas ne nur la virinojn, sed la homan progreson ĝenerale.
En Barato al tiu progreso multe kontribuis la kreaĵo de A. Muruganantham, unu el
la 100 plej influhavaj personoj de la mondo, laŭ la revuo TIME en la jaro 2014. Konata
kiel Pad Men (Menstrutuka Viro), post multjara penado, li sukcese konstruis simplan
maŝinaron, per kiu eblas fabriki tre malmultkostajn menstruajn tukojn por la virinoj en
la tieaj komunumoj. Laŭ li, “la plej forta kreaĵo de la naturo estas ne leono, nek elefanto,
nek tigro. Estas la virino”.
“Kion ajn viroj faras, virinoj kapablas same, sangelfluigante”. Mi legis ĉi tiun frazon sur
t-ĉemizo ― ĝuste la temo de ĉefartikoloj en ĉi tiu numero. Kial menstruo ankoraŭ estas
tiom granda tabuo? Per du malsimilaj vivspertoj ni konatiĝos kun la zorgoj de virinoj en
okcidento kaj oriento rilate al menstruo. Ankaŭ nia intervjua gasto estas ekzemplo de la
virina povo kaj talento. Natalia MacMahon, krom reĝisoro, estas aktorino kaj tradukisto. Ŝi
antaŭ nelonge aperigis Malsano Nomata Amo, retserion kun 6 ĉapitroj en kiuj Esperanto
rolas kiel grava faktoro en la historio.
Ĉion ĉi pripensante, mi rezonis: La viroj rolis (almenaŭ li tiel sin prezentas) kiel
protagonisto en la monda historio. Kaj surbaze de perforto kaj konkurado ― laŭ la vira
modelo ― kulturoj formiĝis. Ĉu vi jam vin demandis, kia estus la mondo, se virinoj regus
ĝin? Mi ne dubas ke, por ke la estontaj generacioj pluvivu, necesas enkonduki la mondon
sur pli bonan vojon. Ĉu la virinoj montros la vojon?
La elŝutado de tiu ĉi numero eblas nur por abonantoj. Se vi ankoraŭ ne estas abonanto, vi povas tuj aboni ĝin per reta abonilo. Por elŝuti retan Kontakto vizutu: uea.org/revuoj/
Agrablan legadon
Rogener Pavinski
Redaktoro de Kontakto
Ĵus svarmis tra la amaskomuniloj la unua foto iam ajn faritade Nigra Truo. La atingo estis vaste kaj fiere festata de la scienca komunumo. La bildo estis kunmetita per la kunlaboro de teleskopoj de pluraj lokoj en la mondo kaj pruvas la teorion de relativeco de Einstein. Tamen, kio plej ĝojigis min, estis la fakto, ke malantaŭ tiu ĉi historia atingo estas la 29-jara Katie Bouman, virino, kiu en MIT (Teknologia Instituto de Massachusetts) partoprenis la kreadon de la programo, kiu produktis la bildon.
Sendube ŝi fariĝos ekzemplo de kapableco, el kiu multaj knabinoj tra la mondo povas inspirigi sin. Sed samtempe, kiam nun ni festas la atingon de Katie, en Irano Nasrin Sotoudeh, virino, pro la paca defendo de la rajtoj de virinoj en tiu lando, estis kruele kondamnita ricevi 148 vipbatojn kaj resti preskaŭ 40 jarojn en malliberejo. Kiom malsamaj la situacioj por virinoj en la mondo!
Ankoraŭ ne estas klare por ĉiuj, ke ne ekzistas pravigo por iu ajn seksa/genra diskriminacio. Kaj batali por tio estas unu el la multaj gravaj taskoj de la feminisma
movado. Dum virinoj en okcidentaj landoj pli kaj pli atingas prestiĝan socian pozicion, multloke en oriento la virinoj devas batali kontraŭ malkleraj tradicioj, kiuj ankoraŭ katenas ne nur la virinojn, sed la homan progreson ĝenerale.
En Barato al tiu progreso multe kontribuis la kreaĵo de A. Muruganantham, unu el
la 100 plej influhavaj personoj de la mondo, laŭ la revuo TIME en la jaro 2014. Konata
kiel Pad Men (Menstrutuka Viro), post multjara penado, li sukcese konstruis simplan
maŝinaron, per kiu eblas fabriki tre malmultkostajn menstruajn tukojn por la virinoj en
la tieaj komunumoj. Laŭ li, “la plej forta kreaĵo de la naturo estas ne leono, nek elefanto,
nek tigro. Estas la virino”.
“Kion ajn viroj faras, virinoj kapablas same, sangelfluigante”. Mi legis ĉi tiun frazon sur
t-ĉemizo ― ĝuste la temo de ĉefartikoloj en ĉi tiu numero. Kial menstruo ankoraŭ estas
tiom granda tabuo? Per du malsimilaj vivspertoj ni konatiĝos kun la zorgoj de virinoj en
okcidento kaj oriento rilate al menstruo. Ankaŭ nia intervjua gasto estas ekzemplo de la
virina povo kaj talento. Natalia MacMahon, krom reĝisoro, estas aktorino kaj tradukisto. Ŝi
antaŭ nelonge aperigis Malsano Nomata Amo, retserion kun 6 ĉapitroj en kiuj Esperanto
rolas kiel grava faktoro en la historio.
Ĉion ĉi pripensante, mi rezonis: La viroj rolis (almenaŭ li tiel sin prezentas) kiel
protagonisto en la monda historio. Kaj surbaze de perforto kaj konkurado ― laŭ la vira
modelo ― kulturoj formiĝis. Ĉu vi jam vin demandis, kia estus la mondo, se virinoj regus
ĝin? Mi ne dubas ke, por ke la estontaj generacioj pluvivu, necesas enkonduki la mondon
sur pli bonan vojon. Ĉu la virinoj montros la vojon?
La elŝutado de tiu ĉi numero eblas nur por abonantoj. Se vi ankoraŭ ne estas abonanto, vi povas tuj aboni ĝin per reta abonilo. Por elŝuti retan Kontakto vizutu: uea.org/revuoj/
Agrablan legadon
Rogener Pavinski
Redaktoro de Kontakto
Ĵus svarmis tra la amaskomuniloj la unua foto iam ajn faritade Nigra Truo. La atingo estis vaste kaj fiere festata de la scienca komunumo. La bildo estis kunmetita per la kunlaboro de teleskopoj de pluraj lokoj en la mondo kaj pruvas la teorion de relativeco de Einstein. Tamen, kio plej ĝojigis min, estis la fakto, ke malantaŭ tiu ĉi historia atingo estas la 29-jara Katie Bouman, virino, kiu en MIT (Teknologia Instituto de Massachusetts) partoprenis la kreadon de la programo, kiu produktis la bildon.
Sendube ŝi fariĝos ekzemplo de kapableco, el kiu multaj knabinoj tra la mondo povas inspirigi sin. Sed samtempe, kiam nun ni festas la atingon de Katie, en Irano Nasrin Sotoudeh, virino, pro la paca defendo de la rajtoj de virinoj en tiu lando, estis kruele kondamnita ricevi 148 vipbatojn kaj resti preskaŭ 40 jarojn en malliberejo. Kiom malsamaj la situacioj por virinoj en la mondo!
Ankoraŭ ne estas klare por ĉiuj, ke ne ekzistas pravigo por iu ajn seksa/genra diskriminacio. Kaj batali por tio estas unu el la multaj gravaj taskoj de la feminisma
movado. Dum virinoj en okcidentaj landoj pli kaj pli atingas prestiĝan socian pozicion, multloke en oriento la virinoj devas batali kontraŭ malkleraj tradicioj, kiuj ankoraŭ katenas ne nur la virinojn, sed la homan progreson ĝenerale.
En Barato al tiu progreso multe kontribuis la kreaĵo de A. Muruganantham, unu el
la 100 plej influhavaj personoj de la mondo, laŭ la revuo TIME en la jaro 2014. Konata
kiel Pad Men (Menstrutuka Viro), post multjara penado, li sukcese konstruis simplan
maŝinaron, per kiu eblas fabriki tre malmultkostajn menstruajn tukojn por la virinoj en
la tieaj komunumoj. Laŭ li, “la plej forta kreaĵo de la naturo estas ne leono, nek elefanto,
nek tigro. Estas la virino”.
“Kion ajn viroj faras, virinoj kapablas same, sangelfluigante”. Mi legis ĉi tiun frazon sur
t-ĉemizo ― ĝuste la temo de ĉefartikoloj en ĉi tiu numero. Kial menstruo ankoraŭ estas
tiom granda tabuo? Per du malsimilaj vivspertoj ni konatiĝos kun la zorgoj de virinoj en
okcidento kaj oriento rilate al menstruo. Ankaŭ nia intervjua gasto estas ekzemplo de la
virina povo kaj talento. Natalia MacMahon, krom reĝisoro, estas aktorino kaj tradukisto. Ŝi
antaŭ nelonge aperigis Malsano Nomata Amo, retserion kun 6 ĉapitroj en kiuj Esperanto
rolas kiel grava faktoro en la historio.
Ĉion ĉi pripensante, mi rezonis: La viroj rolis (almenaŭ li tiel sin prezentas) kiel
protagonisto en la monda historio. Kaj surbaze de perforto kaj konkurado ― laŭ la vira
modelo ― kulturoj formiĝis. Ĉu vi jam vin demandis, kia estus la mondo, se virinoj regus
ĝin? Mi ne dubas ke, por ke la estontaj generacioj pluvivu, necesas enkonduki la mondon
sur pli bonan vojon. Ĉu la virinoj montros la vojon?
La elŝutado de tiu ĉi numero eblas nur por abonantoj. Se vi ankoraŭ ne estas abonanto, vi povas tuj aboni ĝin per reta abonilo. Por elŝuti retan Kontakto vizutu: uea.org/revuoj/
Agrablan legadon
Rogener Pavinski
Redaktoro de Kontakto
“Konsento konstruas, malpaco detruas(1)”. Kvankam ankoraŭ nun en multaj lokoj regas la terura etoso de malpaco ― vidu la situacion de Venezuelo, ekzemple ― mi kuraĝas diri ke nuntempe la homaro strebas eviti militon pli ol antaŭe. Ĉu tiu aserto pravas laŭ vi? Kaj plie, ĉu eble la sporto, en siaj diversaj manifestacioj, favoras al pli pacema mondo? Kvankam nemalofte, sporto estas puŝata de emocioj disputaj kaj batalemo propraj de militemo ― tre konata estas la agresemo en piedpilko ekzemple ― ili laŭ mi, iom post iom rafiniĝis en sporto. Eble tial taĉmentoj fariĝis teamoj. Sed ne ĉiuj sportoj estas similaj.
Simile al nia Lingvo Internacia, homo elpensis sporton, kiu siaflanke celas esti plezuriga, saniga kaj malperfortema. Ĝia nomo estas Ĉukpilko (Tchoukball) kaj ĝia kreinto estas la sviso Hermann Brandt. Ĉukpilkon, nun rekonatan kiel sporto de la paco, li kreis en 1970. Mi konis la sporton en la jaro 2002 okaze de la IJK en Brazilo, kiam la aŭtoro de la nuna ĉefartikolo, Julio Calegari, organizis tieajn surlokajn matĉojn kaj instruadon, en kiuj mi povis partopreni.
Mi persone, kiu ne estas tre sportema, povas atesti: La ludo estas vere ĝuinda. La rememoro pri tiu okazaĵo igis min pensi la jenon: De kelkaj jaroj kadre la Universalaj Kongresoj okazas futbal-matĉo de la Esperanta Futbal-teamo. Kial de nun, kadre la IJK-oj oni ne ekorganizu ĉukpilkajn instruadojn cele al kreo de internacia Esperanta Ĉukpilka teamo, kiu ludu matĉojn dum la Internaciaj Junularaj Kongresoj? Jen ideo por la organizantoj de la ĉi-jara IJK.
Ĉar mi ĵus revenigis al miaj pensoj tiun jam foran, tamen neforgeseblan, sperton de la IJK en 2002, mi donu spacon al alia rememoro. Tie mi havis unuafoje la ŝancon trovi originalajn diskojn de Esperanto-muziko. Kiel granda entuziasmulo de muziko (tiam precipe de rokmuziko) mi tuj aĉetis tri KD-ojn, inter kiuj Ŝako, de la grupo La Porkoj. La unua disko de Alejandro Cossavella multe diferencas stile de lia plej lasta Tro, albumo lanĉita partnere kun la muzikgrupo Vojaĝo, tamen la esenco restas sama. En la intervjuo kun li vi povos koni iom pli pri la maniero, kiel li laboras kaj pri lia kariero.
Kontakto estas kunlabora revuo. Via abono, samkiel kunlaboro en formo de artikoloj, estas tre bonvenaj kaj bezonataj. Helpu nin sendante proponojn pri temoj, kiujn vi ŝatus legi, sed ankaŭ diskonigu ĝin al viaj konatoj. Ni antaŭdankas. Ĝis la sekva numero!
La elŝutado de tiu ĉi numero eblas nur por abonantoj. Se vi ankoraŭ ne estas abonanto, vi povas tuj aboni ĝin per reta abonilo. Por elŝuti retan Kontakto vizutu: uea.org/revuoj/
Agrablan legadon
Rogener Pavinski
Redaktoro de Kontakto
(1)zamenhofa proverbo
“Konsento konstruas, malpaco detruas(1)”. Kvankam ankoraŭ nun en multaj lokoj regas la terura etoso de malpaco ― vidu la situacion de Venezuelo, ekzemple ― mi kuraĝas diri ke nuntempe la homaro strebas eviti militon pli ol antaŭe. Ĉu tiu aserto pravas laŭ vi? Kaj plie, ĉu eble la sporto, en siaj diversaj manifestacioj, favoras al pli pacema mondo? Kvankam nemalofte, sporto estas puŝata de emocioj disputaj kaj batalemo propraj de militemo ― tre konata estas la agresemo en piedpilko ekzemple ― ili laŭ mi, iom post iom rafiniĝis en sporto. Eble tial taĉmentoj fariĝis teamoj. Sed ne ĉiuj sportoj estas similaj.
Simile al nia Lingvo Internacia, homo elpensis sporton, kiu siaflanke celas esti plezuriga, saniga kaj malperfortema. Ĝia nomo estas Ĉukpilko (Tchoukball) kaj ĝia kreinto estas la sviso Hermann Brandt. Ĉukpilkon, nun rekonatan kiel sporto de la paco, li kreis en 1970. Mi konis la sporton en la jaro 2002 okaze de la IJK en Brazilo, kiam la aŭtoro de la nuna ĉefartikolo, Julio Calegari, organizis tieajn surlokajn matĉojn kaj instruadon, en kiuj mi povis partopreni.
Mi persone, kiu ne estas tre sportema, povas atesti: La ludo estas vere ĝuinda. La rememoro pri tiu okazaĵo igis min pensi la jenon: De kelkaj jaroj kadre la Universalaj Kongresoj okazas futbal-matĉo de la Esperanta Futbal-teamo. Kial de nun, kadre la IJK-oj oni ne ekorganizu ĉukpilkajn instruadojn cele al kreo de internacia Esperanta Ĉukpilka teamo, kiu ludu matĉojn dum la Internaciaj Junularaj Kongresoj? Jen ideo por la organizantoj de la ĉi-jara IJK.
Ĉar mi ĵus revenigis al miaj pensoj tiun jam foran, tamen neforgeseblan, sperton de la IJK en 2002, mi donu spacon al alia rememoro. Tie mi havis unuafoje la ŝancon trovi originalajn diskojn de Esperanto-muziko. Kiel granda entuziasmulo de muziko (tiam precipe de rokmuziko) mi tuj aĉetis tri KD-ojn, inter kiuj Ŝako, de la grupo La Porkoj. La unua disko de Alejandro Cossavella multe diferencas stile de lia plej lasta Tro, albumo lanĉita partnere kun la muzikgrupo Vojaĝo, tamen la esenco restas sama. En la intervjuo kun li vi povos koni iom pli pri la maniero, kiel li laboras kaj pri lia kariero.
Kontakto estas kunlabora revuo. Via abono, samkiel kunlaboro en formo de artikoloj, estas tre bonvenaj kaj bezonataj. Helpu nin sendante proponojn pri temoj, kiujn vi ŝatus legi, sed ankaŭ diskonigu ĝin al viaj konatoj. Ni antaŭdankas. Ĝis la sekva numero!
La elŝutado de tiu ĉi numero eblas nur por abonantoj. Se vi ankoraŭ ne estas abonanto, vi povas tuj aboni ĝin per reta abonilo. Por elŝuti retan Kontakto vizutu: uea.org/revuoj/
Agrablan legadon
Rogener Pavinski
Redaktoro de Kontakto
(1)zamenhofa proverbo
“Konsento konstruas, malpaco detruas(1)”. Kvankam ankoraŭ nun en multaj lokoj regas la terura etoso de malpaco ― vidu la situacion de Venezuelo, ekzemple ― mi kuraĝas diri ke nuntempe la homaro strebas eviti militon pli ol antaŭe. Ĉu tiu aserto pravas laŭ vi? Kaj plie, ĉu eble la sporto, en siaj diversaj manifestacioj, favoras al pli pacema mondo? Kvankam nemalofte, sporto estas puŝata de emocioj disputaj kaj batalemo propraj de militemo ― tre konata estas la agresemo en piedpilko ekzemple ― ili laŭ mi, iom post iom rafiniĝis en sporto. Eble tial taĉmentoj fariĝis teamoj. Sed ne ĉiuj sportoj estas similaj.
Simile al nia Lingvo Internacia, homo elpensis sporton, kiu siaflanke celas esti plezuriga, saniga kaj malperfortema. Ĝia nomo estas Ĉukpilko (Tchoukball) kaj ĝia kreinto estas la sviso Hermann Brandt. Ĉukpilkon, nun rekonatan kiel sporto de la paco, li kreis en 1970. Mi konis la sporton en la jaro 2002 okaze de la IJK en Brazilo, kiam la aŭtoro de la nuna ĉefartikolo, Julio Calegari, organizis tieajn surlokajn matĉojn kaj instruadon, en kiuj mi povis partopreni.
Mi persone, kiu ne estas tre sportema, povas atesti: La ludo estas vere ĝuinda. La rememoro pri tiu okazaĵo igis min pensi la jenon: De kelkaj jaroj kadre la Universalaj Kongresoj okazas futbal-matĉo de la Esperanta Futbal-teamo. Kial de nun, kadre la IJK-oj oni ne ekorganizu ĉukpilkajn instruadojn cele al kreo de internacia Esperanta Ĉukpilka teamo, kiu ludu matĉojn dum la Internaciaj Junularaj Kongresoj? Jen ideo por la organizantoj de la ĉi-jara IJK.
Ĉar mi ĵus revenigis al miaj pensoj tiun jam foran, tamen neforgeseblan, sperton de la IJK en 2002, mi donu spacon al alia rememoro. Tie mi havis unuafoje la ŝancon trovi originalajn diskojn de Esperanto-muziko. Kiel granda entuziasmulo de muziko (tiam precipe de rokmuziko) mi tuj aĉetis tri KD-ojn, inter kiuj Ŝako, de la grupo La Porkoj. La unua disko de Alejandro Cossavella multe diferencas stile de lia plej lasta Tro, albumo lanĉita partnere kun la muzikgrupo Vojaĝo, tamen la esenco restas sama. En la intervjuo kun li vi povos koni iom pli pri la maniero, kiel li laboras kaj pri lia kariero.
Kontakto estas kunlabora revuo. Via abono, samkiel kunlaboro en formo de artikoloj, estas tre bonvenaj kaj bezonataj. Helpu nin sendante proponojn pri temoj, kiujn vi ŝatus legi, sed ankaŭ diskonigu ĝin al viaj konatoj. Ni antaŭdankas. Ĝis la sekva numero!
La elŝutado de tiu ĉi numero eblas nur por abonantoj. Se vi ankoraŭ ne estas abonanto, vi povas tuj aboni ĝin per reta abonilo. Por elŝuti retan Kontakto vizutu: uea.org/revuoj/
Agrablan legadon
Rogener Pavinski
Redaktoro de Kontakto
(1)zamenhofa proverbo
“Konsento konstruas, malpaco detruas(1)”. Kvankam ankoraŭ nun en multaj lokoj regas la terura etoso de malpaco ― vidu la situacion de Venezuelo, ekzemple ― mi kuraĝas diri ke nuntempe la homaro strebas eviti militon pli ol antaŭe. Ĉu tiu aserto pravas laŭ vi? Kaj plie, ĉu eble la sporto, en siaj diversaj manifestacioj, favoras al pli pacema mondo? Kvankam nemalofte, sporto estas puŝata de emocioj disputaj kaj batalemo propraj de militemo ― tre konata estas la agresemo en piedpilko ekzemple ― ili laŭ mi, iom post iom rafiniĝis en sporto. Eble tial taĉmentoj fariĝis teamoj. Sed ne ĉiuj sportoj estas similaj.
Simile al nia Lingvo Internacia, homo elpensis sporton, kiu siaflanke celas esti plezuriga, saniga kaj malperfortema. Ĝia nomo estas Ĉukpilko (Tchoukball) kaj ĝia kreinto estas la sviso Hermann Brandt. Ĉukpilkon, nun rekonatan kiel sporto de la paco, li kreis en 1970. Mi konis la sporton en la jaro 2002 okaze de la IJK en Brazilo, kiam la aŭtoro de la nuna ĉefartikolo, Julio Calegari, organizis tieajn surlokajn matĉojn kaj instruadon, en kiuj mi povis partopreni.
Mi persone, kiu ne estas tre sportema, povas atesti: La ludo estas vere ĝuinda. La rememoro pri tiu okazaĵo igis min pensi la jenon: De kelkaj jaroj kadre la Universalaj Kongresoj okazas futbal-matĉo de la Esperanta Futbal-teamo. Kial de nun, kadre la IJK-oj oni ne ekorganizu ĉukpilkajn instruadojn cele al kreo de internacia Esperanta Ĉukpilka teamo, kiu ludu matĉojn dum la Internaciaj Junularaj Kongresoj? Jen ideo por la organizantoj de la ĉi-jara IJK.
Ĉar mi ĵus revenigis al miaj pensoj tiun jam foran, tamen neforgeseblan, sperton de la IJK en 2002, mi donu spacon al alia rememoro. Tie mi havis unuafoje la ŝancon trovi originalajn diskojn de Esperanto-muziko. Kiel granda entuziasmulo de muziko (tiam precipe de rokmuziko) mi tuj aĉetis tri KD-ojn, inter kiuj Ŝako, de la grupo La Porkoj. La unua disko de Alejandro Cossavella multe diferencas stile de lia plej lasta Tro, albumo lanĉita partnere kun la muzikgrupo Vojaĝo, tamen la esenco restas sama. En la intervjuo kun li vi povos koni iom pli pri la maniero, kiel li laboras kaj pri lia kariero.
Kontakto estas kunlabora revuo. Via abono, samkiel kunlaboro en formo de artikoloj, estas tre bonvenaj kaj bezonataj. Helpu nin sendante proponojn pri temoj, kiujn vi ŝatus legi, sed ankaŭ diskonigu ĝin al viaj konatoj. Ni antaŭdankas. Ĝis la sekva numero!
La elŝutado de tiu ĉi numero eblas nur por abonantoj. Se vi ankoraŭ ne estas abonanto, vi povas tuj aboni ĝin per reta abonilo. Por elŝuti retan Kontakto vizutu: uea.org/revuoj/
Agrablan legadon
Rogener Pavinski
Redaktoro de Kontakto
(1)zamenhofa proverbo
En la kerno de esperantismo estas, aŭ devus esti, certa grado de sennaciismo kaj de internacia frateco. Ja Zamenhof predikis: Kun internacia lingvo, “ĉiuj nacioj estus unuiĝintaj en komuna frateco”. Nu, Esperanto ankoraŭ estas for de tutmonda unuanimeco. Ĉu tio estus kialo por teorie klarigi la jam kelkjaran krizon de enmigrado en Eŭropo? Ĉu nur kiam la homaro vere rekonos sin loĝanta sur la sama tero, kaj vojaĝantaj sur la sama ŝipo, ili povus fariĝi pli fratecaj?
Naivecon for, fakto estas ke popoloj de ĉiam pilgrime migradis, temas pri la homa
karaktero, bazita sur la fakto ke ni atingis ĉiujn partetojn de la mondo. Sed kelkaj ―
sen agnoski sian evidentan rasismon ― asertas tamen ke kelkaj enmigrantoj estas pli
bonvenaj ol aliaj. Ekde 1993, la kontraŭrasisma reto UNITED kolektas datumojn pri
viktimoj de migrado. La listo enhavas 4 500 okazaĵon. Klára Ertl, kiu volontule laboras pri
ĝi, asertas: ne temas pri krizo de enmigrado, sed jes krizo de solidareco.
La landlimoj estas unu el la plej abstraktaj homaj kreitaĵoj. Rilate al migrado, sendube
ekzistas gravaj politikaj demandoj, sed ili neniam pravigus ŝovinismajn atakojn, precipe
en landoj, kiuj formiĝis danke al enmigrado, kiel Usono aŭ Brazilo. Dum la homoj dividos
sin per sociaj klasoj, religioj kaj nacioj, ili plu timos ĉion fremdan.
Ankaŭ en Esperantujo estas krizoj, sed ĉu ne la esperantistoj estas tiuj homoj, kiuj
ĉiam ilin defias? Nia intervjua gasto, Suso Moinhos, dediĉas sin al fako en nia kulturo,
kiu eble estas la plej defia, speciale en la nunaj tempoj: Literaturo. Malgraŭ tio, li plu
verkas kaj tradukas.
Same ni, en Kontakto plu laboros por vi! Jam la dua sinsekva eldono, en kiuj ni ĉefteme
parolas pri grava temo ― el homa kaj politika vidpunktoj. Ja Kontakto estas soci-kultura
revuo ― kaj ne nur por junuloj. Kiel vi scias, tio ne signifas ke ni havas pli distrajn erojn
(kiuj ege mojosas). Tio estas pruvo, ke juneca revuo povas esti kaj serioza kaj amuza.
Jam venis fino de unu plia jaro. Dankon al vi, kiu akompanis nin en 2018. Aplaŭdojn al
niaj kunlaborantoj, kiuj per riĉa enhavo regalis nin! Mi esperas ke vi ne forgesu reaboni
la revuon por la sekva jaro! Ĝis!
La elŝutado de tiu ĉi numero eblas nur por abonantoj. Se vi ankoraŭ ne estas abonanto, vi povas tuj aboni ĝin per reta abonilo. Por elŝuti retan Kontakto vizutu: uea.org/revuoj/
Agrablan legadon
Rogener Pavinski
Redaktoro de Kontakto
En la kerno de esperantismo estas, aŭ devus esti, certa grado de sennaciismo kaj de internacia frateco. Ja Zamenhof predikis: Kun internacia lingvo, “ĉiuj nacioj estus unuiĝintaj en komuna frateco”. Nu, Esperanto ankoraŭ estas for de tutmonda unuanimeco. Ĉu tio estus kialo por teorie klarigi la jam kelkjaran krizon de enmigrado en Eŭropo? Ĉu nur kiam la homaro vere rekonos sin loĝanta sur la sama tero, kaj vojaĝantaj sur la sama ŝipo, ili povus fariĝi pli fratecaj?
Naivecon for, fakto estas ke popoloj de ĉiam pilgrime migradis, temas pri la homa
karaktero, bazita sur la fakto ke ni atingis ĉiujn partetojn de la mondo. Sed kelkaj ―
sen agnoski sian evidentan rasismon ― asertas tamen ke kelkaj enmigrantoj estas pli
bonvenaj ol aliaj. Ekde 1993, la kontraŭrasisma reto UNITED kolektas datumojn pri
viktimoj de migrado. La listo enhavas 4 500 okazaĵon. Klára Ertl, kiu volontule laboras pri
ĝi, asertas: ne temas pri krizo de enmigrado, sed jes krizo de solidareco.
La landlimoj estas unu el la plej abstraktaj homaj kreitaĵoj. Rilate al migrado, sendube
ekzistas gravaj politikaj demandoj, sed ili neniam pravigus ŝovinismajn atakojn, precipe
en landoj, kiuj formiĝis danke al enmigrado, kiel Usono aŭ Brazilo. Dum la homoj dividos
sin per sociaj klasoj, religioj kaj nacioj, ili plu timos ĉion fremdan.
Ankaŭ en Esperantujo estas krizoj, sed ĉu ne la esperantistoj estas tiuj homoj, kiuj
ĉiam ilin defias? Nia intervjua gasto, Suso Moinhos, dediĉas sin al fako en nia kulturo,
kiu eble estas la plej defia, speciale en la nunaj tempoj: Literaturo. Malgraŭ tio, li plu
verkas kaj tradukas.
Same ni, en Kontakto plu laboros por vi! Jam la dua sinsekva eldono, en kiuj ni ĉefteme
parolas pri grava temo ― el homa kaj politika vidpunktoj. Ja Kontakto estas soci-kultura
revuo ― kaj ne nur por junuloj. Kiel vi scias, tio ne signifas ke ni havas pli distrajn erojn
(kiuj ege mojosas). Tio estas pruvo, ke juneca revuo povas esti kaj serioza kaj amuza.
Jam venis fino de unu plia jaro. Dankon al vi, kiu akompanis nin en 2018. Aplaŭdojn al
niaj kunlaborantoj, kiuj per riĉa enhavo regalis nin! Mi esperas ke vi ne forgesu reaboni
la revuon por la sekva jaro! Ĝis!
La elŝutado de tiu ĉi numero eblas nur por abonantoj. Se vi ankoraŭ ne estas abonanto, vi povas tuj aboni ĝin per reta abonilo. Por elŝuti retan Kontakto vizutu: uea.org/revuoj/
Agrablan legadon
Rogener Pavinski
Redaktoro de Kontakto